تاثیر عوامل جوی بر بقای گل و قوزه پنبه در گرگان

شرایط محیطی حاکم در یک منطقه خاص تعیین کننده تولید پنبه در آن منطقه هستند. آزمایشی در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم آباد گرگان در سال 1379 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به منظور تعیین اثرات شرایط محیطی بر ریزش گل و قوزه در پنبه صورت گرفت. به منظور بررسی تاثیر شرایط محیطی متفاوت در طی دوره گلدهی و قوزه دهی پنبه از تاریخ کاشت های مختلف استفاده شد، که 4 تاریخ کاشت (4 و 19 اردیبهشت و 4 و 19 خرداد) به عنوان فاکتور اصلی و سه رقم پنبه (ساحل، سای اکرا324 و دلتاپاین) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. درصد ریزش گل و قوزه در کلیه ارقام با تاخیر در کاشت به صورت خطی افزایش یافت. بین ریزش گل و قوزه و عملکرد در کلیه ارقام رابطه خطی وجود داشت. با افزایش ریزش گل و قوزه، عملکرد به صورت خطی کاهش یافت. میزان کاهش در بین ارقام متفاوت بود که شیب کاهش عملکرد رقم سای اکرا 324 نسبت به دو رقم دیگر کمتر بود. میزان افزایش ریزش گل و قوزه در رقم ساحل دو برابردو رقم دیگر بود. ریزش گل و قوزه با دمای متوسط روزانه، تعداد روزها با دمای بیشتر از 30 و 35درجه سانتی گراد همبستگی مثبت و معنی دار و با سرعت باد و رطوبت نسبی همبستگی منفی نشان داد. به عبارت دیگر، با افزایش دما میزان ریزش گل و قوزه افزایش و با افزایش سرعت باد و رطوبت نسبی میزان ریزش گل و قوزه کاهش یافت. با توجه به همبستگی مثبت و بالای دما با ریزش و همبستگی منفی سرعت باد و رطوبت نسبی با این صفت، نتیجه گیری شد که عامل مهم محیطی در ریزش گل و قوزه پنبه، دماست و تاثیر سایر عوامل به صورت غیرمستقیم از طریق دما اعمال می شود. بررسی احتمال وقوع دماهای بالاتر از 30 و 35 درجه سانتی گراد نشان داد که احتمال وقوع این دماها در تیر و به ویژه در مرداد زیاد است، بنابراین پیشنهاد می شود که کشت پنبه دراین منطقه در اولین فرصت در صورت مساعد بودن شرایط آب و هوایی و آماده بودن زمین در فروردین ماه صورت گیرد تا مراحل زایشی گیاه با دماهای بالای مرداد ماه مواجه نشود.