روابط قیمتی و اثرات سرریز نوسانات قیمت در بازار برنج ایران

برنج اهمیت ویژه ای در سبد غذایی خانوار ایرانی دارد. نوسانات قیمت این محصول طی سال های اخیر موجب نارضایتی مصرف کنندگان شده است. این تحقیق با استفاده از الگوی خود توضیح واریانس ناهمسان شرطی تعمیم یافته (GARCH) و داده های دوره زمانی ماهیانه 1392-1378، به بررسی اثرات سرریز قیمت برنج صدری ممتاز (در دو سطح خرده فروشی و عمده فروشی) در بازار استان گیلان می پردازد. براساس نتایج حاصل از آزمون های ریشه واحد می توان ادعا کرد که سری زمانی ماهیانه قیمت عمده فروشی برنج صدری ممتاز و سری زمانی ماهیانه قیمت خرده فروشی برنج صدری ممتاز، دارای ریشه واحد در فراوانی صفر بوده یا (I(1 می باشند. با توجه به مقادیر آماره محاسباتی اثر و حداکثر ریشه مشخصه وجود رابطه بلندمدت بین دو سری زمانی ماهیانه مورد بررسی تایید می شود. ضرایب حاصل از نرمال سازی بردار همگرایی نشان داد که با افزایش (کاهش) یک درصدی قیمت خرده فروشی، انتظار می رود قیمت عمده فروشی 0.99 درصد افزایش (کاهش) یابد. نتایج حاصل از برآورد الگوی GARCH نشان داد که سرریز نوسانات از قیمت خرده فروشی به عمده فروشی و بالعکس وجود دارد. همچنین، نوسانات قیمت محصول برنج در سطح خرده فروشی و عمده فروشی اثر مثبت و معنی دار آماری بر نوسانات خود دارند. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش طراحی بسته های سیاست های مناسب در طرف عرضه و تقاضا توصیه می شود.