بازخوانی نقش حروف جر در آیات متشابه لفظی با رویکرد معناشناسی شناختی

در قرآن کریم گاه با آیاتی مواجه می شویم، که در الفاظ با آیات دیگر مشابه هستند؛ اما این به معنای یک سانی معنا نیست و هر آیه برای ارائه ی مفهومی خاص و جدا از آیه مشابه خود، نزول یافته و محتوای آن تکراری و بدون هدف نیست؛ اما در تفاسیر با نوعی یک نواختی در مفهوم ارائه شده از این آیات روبرو هستیم، زیرا عمدتا نقش شناختی حروف، که در کشف تفاوت معنایی این گونه آیات اهمیت به سزایی دارند، نادیده انگاشته شده، پژوهش حاضر، نقد و بررسی تطبیقی کاربرد شناختی حروف جر در آیات شبیه به هم را مورد مطالعه قرار داده و با روش توصیفی-تحلیلی تلاش کرده، طی راهکارها و مولفه هایی با تکیه بر شواهد قرآنی چند حوزه از اختلاف های موجود در معنای آیات متشابه که در ساختار حروف جر نمایانند، مورد نقد و بررسی قرار دهد، از جمله این راهکارها تغییر بافتی، توصیف بافتی، تحدید، گسترش معنایی و… است، که هریک به گونه ای باعث کشف معنای حروف در آیات متشابه شده است؛ بنابراین با تمرکز بر روی این راهکارها می توان به کشف تفاوت هایی معنایی حروف در آیات متشابه نائل شد و چنین نتیجه گرفت که هر آیه معنای انحصاری خودش را دارد؛ زیرا حروف مستعمل و نحوه ی استقرارشان در بافت آیات مفهوم سازی خاصی را می طلبد، پس نمی توان تفسیری یکسان از این گونه آیات ارائه داد، در این نوشتار ضمن پرداختن به این امور، تفسیر دقیق تری از آیات متشابه لفظی ارائه شده است.