تعیین وضعیت فعالیت های روزمره زندگی (ADL) و فعالیت های ابزاری زندگی (IADL) در سالمندان سالم و مبتلا به اختلالات شناختی

بیماری دمانس با تاثیر شدید بر حافظه، شناخت و توانائی در انجام فعالیت های روزانه فرد همراه است. بر اساس شواهد، نقصان در انجام فعالیت های روزمره زندگی (ADL) حتی در بیمارانی که از اختلالات بسیار خفیف شناختی رنج می برند، نیز تظاهر پیدا می کند. لذا این مطالعه با هدف تعیین وضعیت فعالیت های روزمره زندگی و فعالیت های ابزاری زندگی در سالمندان سالم و مبتلا به اختلالات شناختی (MCI، دمانس خفیف و متوسط) به انجام رسیده است.
در این مطالعه مقطعی که در سال 1395 صورت گرفت، 300 نفر سالمند60 سال و بالاتر به صورت نمونه گیری در دسترس خوشه ایطبقه بندی شده در چهار گروه (هر گروه 75 نفر) شامل سالمندان سالم، دارای اختلال شناختی جزئی (MCI)، مبتلا به دمانس خفیف و مبتلا به دمانس متوسط که ساکن خانوارهای شهر اصفهان و تهران بودند و بر مبنای ابزار مقیاس تباهی همه جانبه (GDS) در مرحله 1 تا 5 دمانس قرار داشتند، در این مطالعه شرکت کردند. افراد مبتلا به دمانس متوسط و خفیف، اختلال شناختی جزئی و افراد سالم، جهت انجام سایر تست ها از جمله، IADL و ADL مورد بررسی قرار گرفتند. برای نمونه های سالم ابتدا جهت تعیین عدم ابتلا به دمانس خفیف و یا افسردگی بر اساس نظر پزشک، بررسی صحت سلامت براساس معیار DSM-IV و ابزار افسردگی GDS-15 به عمل آمد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 و با استفاده از آماره های توصیفی و آزمون تحلیلی آنالیز واریانس یک طرفه و تی مستقل تجزیه و تحلیل شدند.
در ارزیابی سالمندان بر مبنای ابزار مقیاس تباهی همه جانبهGDS 76 نفر از سالمندان سالم، 75 نفر مبتلا به MCI، 72 نفر مبتلا به دمانس خفیف و 77 نفر نیز مبتلا به دمانس متوسط بودند. امتیاز کسب شده ابزار ADLبر حسب وضعیت های شناختی مختلف سالمندان از لحاظ آماری معنی دار بوده است (001/0>P). همچنین در بررسی امتیاز ابزار IADL نیز میانگین نمرات در سالمندان در وضعیت های شناختی مختلف به لحاظ آماری معنی دار بوده است (001/0>P).
اگر چه استفاده از ابزارهای ADL و IADL در بررسی زود هنگام وضعیت شناختی افراد سالمند به عنوان استاندارد طلایی مطرح نمی باشند اما می توانند به عنوان ابزاری بسیار کاربردی و آسان جهت بررسی تغییرات عملکردی در سالمندان مبتلا به دمانس جهت ارائه مراقبت ها، مورد استفاده تیم مراقبت های سالمندی قرار گیرند