موانع نهادی سرمایه گذاری خطرپذیر در ایران: مطالعه ای برای واکاوی انگیزه های سرمایه گذاری در بنگاه های کوچک فناور

سرمایه گذاری خطرپذیر ابزار مهمی در تامین مالی شرکت های کوچک فناور است، اما عدم انگیزه برای سرمایه گذاری در این شرکت ها مانع توسعه سرمایه گذاری خطرپذیر در ایران شده است. از آنجا که نهادها چارچوب هایی را ایجاد می کند که انگیزه و رفتار بازیگران اقتصادی را تعیین می کند، در این مطالعه تلاش شد به این سوال پاسخ داده شود که چه نهادهایی منجر به کاهش انگیزه برای سرمایه گذاری در شرکت های کوچک فناور می شود و چگونه؟ لذا این پژوهش از نظر هدف، کاربردی است و برای پاسخ به سوال فوق از روش کیفی نظریه برخاسته از داده ها (رویکرد گلیزری) بهره می برد. جامعه آماری شامل مدیران صندوق های سرمایه گذاری خطرپذیر، مدیران بنگاه های کوچک فناور، سیاستگذاران و خبرگان دانشگاهی است که 29 نفرشان به شیوه هدفدار-نظری انتخاب شدند و داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با ایشان جمع آوری و تحلیل شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد پنج جریان سرمایه گذاری مانع هدایت سرمایه ها به سمت فعالیت های فناورانه می شود و در شکل گیری این جریان ها نهادهایی همچون نهادهای افشای اطلاعات، مالیات، مالی (با محوریت بانک ها)، تورم، مقررات کار، تجاری و گمرکی، حقوقی قضایی، سیاسی و برخی نهادهای فرهنگی اجتماعی حائز اهمیت اند. بر این اساس توصیه می شود سیاست گذاران به جای اعمال سیاست های مداخله گرانه مستقیم، موانع نهادی را اصلاح نمایند.