بازخوانی غزلیات شمس از منظر کهن الگوی نفس در اندیشه یونگ

در روانشناسی تحلیلی یونگ، نفس (Self) یکی از اصطلاحات بسیار حائز اهمیت است. از نظر او، نفس کهن الگویی است که می توان آن را مبنای قوام یافتن فرد دانست. مطابق با نظریه یونگ، هر یک از ما با گذشت زمان آرام آرام رشد می کنیم و با از سر گذراندن فرایندی که یونگ آن را «فردانیت» می نامد، آن کسی می شویم که هستیم. یونگ کل شخصیت را نفس می نامد. از منظر وی، نمی توان نفس را به طور کامل شناخت. نفس نماد تمامیت است و مسیح، نمونه کهن الگوی آن است؛ چراکه او مظهر تمامیتی از نوع الهی است. یونگ برای نفس ویژگی های مختلفی را برشمرده است. از طرفی، ما در غزلیات شمس مولوی و به طور کلی، در ادبیات عرفانی، با روح، جان یا دل مواجه هستیم که با الگویی که یونگ تعریف می کند، همخوانی دارد. در این مقاله، سعی کرده ایم علاوه بر تبیین کهن الگوی نفس از منظر یونگ، آن را با ویژگی های روح، جان یا دل در غزلیات شمس تطبیق دهیم و به بررسی ویژگی های آن بپردازیم.