پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی در بخشی از حوزه آبخیز هراز

بخش بزرگی از کشور ایران را مناطق کوهستانی تشکیل می دهد. هر ساله زمین لغزش موجب خسارت به انواع سازه های مهندسی، مناطق مسکونی، جنگل ها و در پی آن ایجاد رسوب و سیلاب های گل آلود و در نهایت پر شدن مخازن سد ها می گردد. از آن جا که پیش بینی زمان و مکان رخداد زمین لغزش از توان دانش فعلی بشر خارج است، برای بیان حساسیت دامنه ها، به پهنه بندی خطر زمین لغزش در مناطق مختلف می پردازند. در این تحقیق برای پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش از شبکه عصبی مصنوعی و با استفاده از 9 عامل، شیب، جهت شیب، فاصله از رودخانه، زمین شناسی، فاصله از گسل، فاصله از جاده، کاربری اراضی، طبقات ارتفاعی و بارش استفاده شد. به این منظور از 78 نقطه لغزشی و 78 نقطه غیر لغزشی مشخص شده در منطقه، 3/2 برای مدل سازی و 3/1 برای آموزش مدل استفاده شد. ابتدا نقشه رقومی هر یک از عوامل مذکور در محیط نرم افزار GIS تهیه و سپس ارزش طبقات هر عامل با استفاده از روش نسبت فراوانی تعیین گردید. برای ورود به محیط نرم افزار MATLAB ابتدا اطلاعات مربوط به هر پیکسل مشخص شد. در این تحقیق برای آموزش شبکه از الگوریتم پس انتشار خطا و تابع فعال سازی سیگموئیدی استفاده شد. نتایج بیانگر این موضوع بود که شبکه عصبی با ساختار 1-14-9 و با ضریب یادگیری 1/0 دارای ریشه میانگین مربعات خطا برابر 051/0 است. دقت شبکه در مرحله آموزش و آزمایش برابر 307/92 درصد و ضریب تبیین آن برابر 962/0 بود. علاوه بر این نتایج نشان داد که 63/13 درصد از مساحت منطقه در طبقه با خطر خیلی زیاد قرار گرفته است.