بررسی درجه ی آزادی، پراکندگی و خوب بودن رشد شهری تهران و عوامل تاثیرگذار بر آن با استفاده از سنجش از دور و تحلیل های آماری

پراکندگی شهری به عنوان یک نوع خاص از رشد شهری در نظر گرفته می شود که اثرات منفی بسیاری را به همراه دارد. تجزیه و تحلیل رشد شهری با استفاده از داده های مکانی و توصیفی به عنوان یکی از نیازهای اساسی مطالعات جغرافیایی شهری و برنامه ریزی های آینده محسوب می شود. فن آوری سنجش از دور به عنوان یک ابزار موثر برای تشخیص و مدل سازی رشد شهری کاربرد دارد. هدف از این پژوهش، بررسی دقیق میزان و نحوه ی رشد شهری و تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر چگونگی رشد شهری برای شهر تهران می باشد. در این مطالعه، از شش تصاویر ماهواره ای لندست مربوط به بازه زمانی 1395-1351 استفاده شده است. تصاویر ذکر شده با استفاده از الگوریتم بیشترین شباهت طبقه بندی شدند و نقشه اراضی ساخته شده مربوط به سال 1403 با استفاده از مدل سلول های خودکار-مارکوف پیش بینی شده است. درنهایت، پارامترهای آماری مربوط به رشد شهری کلان شهر تهران در دوره های زمانی 44 سال گذشته و 8 سال آینده برای 8 جهت جغرافیایی مختلف بررسی شده است. آزمون کای اسکور پیرسون و مدل آنتروپی شانون برای محاسبه درجه آزادی و پراکندگی و تجزیه و تحلیل رشد شهری استفاده شده است. علاوه بر این مدل ها، شاخص درجه ی خوب بودن نیز برای تجزیه و تحلیل رشد شهری ارائه شده است و تاثیر پارامترهای محیطی بر نحوه ی رشد شهری بررسی شده است. برای پارامترهای درجه آزادی کلی، آنتروپی شانون و درجه ی خوب بودن به ترتیب مقادیر 2/3104، 71/4 و 23/8- بدست آمده است. نتایج نشان می دهد که شهر تهران از درجه آزادی بالا، پراکندگی زیاد و درجه خوب بودن منفی در رشد شهری برخوردار است. پارامترهای شرایط اقلیمی، دمای سطح منطقه و نحوه توزیع راه های ارتباطی تاثیر مستقیم بر میزان و نحوه رشد شهری دارد. نتایج این تحقیق پایه و اساس شناخت عمیق رشد شهر تهران و بهینه سازی برنامه ریزی شهری برای آینده را فراهم کرده است.