شبیه سازی زمانی- مکانی تغییرات کاربری با استفاده از تصاویر ماهواره ای و تلفیق روش های تحلیل زنجیره مارکف و ژئومد با تاکید بر کاربری باغ (مطالعه موردی: حوزه صوفی چای مراغه)

مدل های پیش بینی تغییرات کاربری و پوشش اراضی منبعی مهم برای مدیران و تصمیم گیران به منظور توسعه یک برنامه مدیریت پایدار زمین است. تغییر در کاربری باغ می تواند باعث تغییر در منابع آب و همچنین تغییر در میزان نفوذپذیری خاک گردد. شبیه سازی این نوع کاربری می تواند، در مناطقی که با کمبود منابع آب روبه رو هستند، برنامه ریزان محیطی را از تغییرات روی داده در صورت ادامه مدیریت اعمال شده در یک بازه زمانی آگاه سازد. تحقیق حاضر نیز به منظور شبیه سازی و پیش بینی تغییرات زمانی و مکانی کاربری باغ تا سال 2026 صورت گرفته است. بدین منظور از روش ژئومد برای شبیه سازی مکانی تغییرات کاربری باغ استفاده گردید و به دلیل عدم قابلیت این مدل در شبیه سازی تغییرات زمانی، روش تحلیل زنجیره مارکف برای رفع نقیصه مذکور با خطای تناسب 012/0 مورد استفاده قرار گرفت. به طوری که ابتدا کاربری باغ در سال های 1987، 2000 و 2013 با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست 5، 7 و 8 بعد از تصحیحات لازم و روش ماشین بردار پشتیبان استخراج گردید. سپس برای آگاهی از میزان تاثیر هریک از معیارهای مورداستفاده در تغییر این نوع کاربری، به جای روش های دلفی از روش آماری رگرسیون لجستیک، استانداردسازی فازی و در نهایت ترکیب خطی وزن دار استفاده گردید. برای اعتبارسنجی مدل از شاخص ROC بهره گرفته شد. شاخص مذکور با سطح زیرمنحنی 91/0 در هر دو شبیه سازی برای سال های 2000 و 2013 نشان دهنده کارایی خوب مدل ژئومد در شبیه سازی تغییرات مکانی می باشد. در بازه 26 سال 294 هکتار توسعه باغات وجود دارد و مدل ترکیبی، افزایش 304 هکتار کاربری باغ را تا سال 2026 و برای 13 سال آینده در صورت ادامه روش مدیریتی اعمال شده تا به حال، نشان می دهد و این احتمال وجود دارد که رودخانه دائمی صوفی چای با مصرف بیش از اندازه آب برای آبیاری درختان مثمر مثل سیب، تبدیل به رودخانه فصلی گردد.