الگوی معناشناختی ارزش گذاری؛ رهیافتی نو در تحلیل انتقادی گفتمان های مطبوعاتی

تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی است که از دل جریان زبانشناسی انتقادی دهه 1970 میلادی برخاست و توانست در تحلیل گفتمان های خبری و آشکارسازی روابط ایدئولوژیک حاکم بر آنها بسیار موفق عمل کند. تحلیل انتقادی اخبار و محصولات رسانه ای یکی از پربسامدترین و پربازده ترین شاخه های تحلیل گفتمان انتقادی بوده است. در پژوهش حاضر رویکرد جدیدی به تحلیل اخبار با عنوان الگوی معناشناختی ارزش گذاری ارائه می شود که بیش تر رهیافتی معناشناختی دارد و می تواند متون خبری را در سطوح تازه ای مبتنی بر ویژگی های معنایی تحلیل نماید. در مقاله حاضر، ضمن معرفی این رویکرد نوین، یک نمونه خبر از روزنامه واشنگتن پست با موضوع پرونده هسته ای ایران و مذاکرات ایران با کشورهای غربی نیز در این چارچوب تحلیل می گردد تا میزان کفایت این انگاره در عمل نیز به نمایش گذاشته شود. پژوهش حاضر ضمن معرفی ویژگی های انگاره ارزش گذاری، در پی آن است که مشخص کند کاربرد این انگاره چه ارزش افزوده ای را به تحلیل های انتقادی اخبار می افزاید. یافته های تحقیق نشان داد که با توجه به ویژگی های معناشناختی، به ویژه در چارچوب معناشناسی ارزش گذاری وایت (2006)، می توان سطوح تحلیل تازه ای به تحلیل های انتقادی افزود و با توجه به مواردی مانند تاثیر عاطفی، بهادهی و داوری به تحلیل نقش معنایی عناصر زبانی در تحلیل گفتمان پرداخت. در شرایطی که تحلیل گفتمان انتقادی به عنوان رویکردی رایج و متداول در عرصه تحلیل کلام مطرح است، انگاره هایی همچون الگوی معرفی شده در پژوهش حاضر می تواند راهگشای پژوهش های کلامی آتی باشد.