بررسی تنوع شیمیایی اسانس اندام های مختلف گیاه مریم گلی سهندی (Salvia sahendica Boiss. & Buhse)

در این تحقیق، اندام های مختلف (برگ، گل، ساقه و ریشه) مریم گلی سهندی از نظر مقدار اسانس و تنوع ترکیبات شیمیایی موجود در آنها مورد مطالعه قرار گرفت. اسانس نمونه ها به روش تقطیر با آب استخراج و ترکیبات شیمیایی آن ها با دستگاه گاز کروماتوگرافی همراه با طیف سنج جرمی شناسایی گردید. عملکرد اسانس اندام های مختلف به ترتیب 2/1، 6/0، 06/0 و 04/0 درصد (وزنی به وزنی) برای برگ، گل، ساقه و ریشه به دست آمد. در مجموع، 44، 46، 42 و 45 ترکیب در اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه این گیاه شناسایی شد که به ترتیب 6/99، 3/99، 2/98 و4/99 درصد کل ترکیبات اسانس را تشکیل دادند. بتا- پینن (0/16-5/3 درصد)، مانول (7/13-0 درصد)، آبیتاترین (2/11-0 درصد)، آلفا- پینن (2/12-2/7 درصد)، ترنس- متا- منتا 8 و 2- دین (1/11-2/1 درصد)، لینالول استات (7/10-2/3 درصد)، بورنیل استات (4/9-8/2 درصد)،
بای سیکلو جرماکرن (3/9-6/3 درصد) و 8 و1-سینئول (5/8-0/2 درصد) از ترکیبات عمده اسانس اندام های مورد مطالعه گیاه بودند. تجزیه خوشه ایترکیبات شیمیایی اسانس، اندام های مختلف را در دو گروه اصلی قرار داد که در گروه اول اندام های برگ و ساقه در یک زیر گروه و اندام گل در زیر گروه دیگر قرار گرفتند. در گروه دوم نیز اندام ریشه قرار گرفت. تنوع شیمیایی بارز اسانس اندام های این گیاه می تواند برای صنایع دارویی و غذایی و همچنین به نژاد گران گیاهان دارویی در انتخاب هر اندام برای مصرف و اهداف اصلاحی مورد توجه قرار گیرد.