تل 11، استقراری از دوره مس سنگی در حوضه آبگیر سد تالوار بیجار، استان کردستان"

محوطه شماره 11 سد تالوار به منظور مطالعات باستان شناختی و با هدف نجات بخشی در سال 1389 مورد کاوش قرار گرفت. مطالعات مقدماتی نشاندهنده محوطه ای کوچ نشینی با سفال های مس سنگی بود.بر همین اساس، نیاز به مطالعه مواد فرهنگی (عمدتا سفال) بدست آمده از محوطه احساس می شد. در این نوشتار ابتدا سفال های مربوط به دوره مس سنگی محوطه به صورت کلی توصیف و معرفی شده اند؛ سپس یافته های سفالیطبقه بندی و گونه شناسی شده و به منظور ارائه تاریخ نسبی با یافته های سفالی محوطه های هم افق در مناطق همجوار مقایسه شده اند. بر اساس گاهنگاری مقایسه ای انجام شده، محوطه تل 11 در بازه زمانی نیمه اول هزاره چهارم قبل از میلاد (4000 الی 3700 پ.م.) قرار داشته و همزمان با سنت سفالی دالما (مس سنگی میانی) است. تل 11 علاوه بر داشتن فرهنگ بومی و تشابهات سفالی در خود حوضه رودخانه تالوار با تل 12 و تپه کلنان، لااقل از منظر سنت سفالی با غرب مرکز فلات و منطقه زنجان دارای مشابهت هایی نیز هست. با توجه به گونه های سفالی و نیز نبود آثار معماری و کمبود نهشته های فرهنگی می توان استقرار این محوطه را از نوع موقت و کوچ نشینی دانست.