نقدی بر مبانی و یافته های احمد صبحی منصور در باب قرآن و سنت

احمد صبحی منصور –که نماد جریان قرآنیون و سنت ستیزی در مصر است – در دو کتاب «القرآن و کفی مصدرا للتشریع الاسلامی» و «الصلاه بین القرآن الکریم و المسلمین» می کوشد تا استدلال هایی برای مبنا و بنای خود فراهم سازد؛ سه مبنای وی به ترتیب ذیل است. 1) قرآن تنها منبع و مصدر تشریع اسلامی است. 2) بین نبی و رسول به عناوین شخصیت حقیقی و حقوقی تفاوت دارد و فقط از عنوان رسول تبعیت و پیروی واجب است، نه از نبی که شخصیت حقیقی است. 3) پیامبر و صحابه دستور به منع کتابت داده اند، بنابراین چیزی به عنوان حدیث (سنت) حجیت ندارد. از این رو وی در توجیه عدم ذکر کیفیات تعداد رکعات نماز در قرآن و نیز عدم ذکر جزییات دیگر موضوعات احکام مانند حج و غیر آن استدلال هایی آورده اند که منجر به رد سنت برگرفته از معصوم می گردد.
نگارنده در این گفتار، دیدگاه های او را بر اساس نوشتارهایش بیان می دارد و کلام او را در دو مورد (مبنا و بنا) بررسی می کند. منصور کفایت قرآن را بر دو آیه مبتنی می داند: انعام 38 و نحل 89. در این مقاله روشن می شود که عبارت «من شیء» و «کل شیء» به معنای «عموم اضافی» است نه «عام حقیقی». بعلاوه قرآن شان تبیین آیات و تعلیم کتاب را برای پیامبر قائل شده است. مبانی دیگر منصور، فرق نبی و رسول از دیدگاه قرآن و حیطه اطاعت از پیامبر است که نگارنده بر اساس قرآن به آنها پاسخ می دهد. منصور سنت را نقیض قرآن می داند و به اخبار نهی پیامبر از کتابت حدیث استناد می کند. در این مقاله روشن شده که بناهای ساخته شده توسط منصور با مبناهای او تضاد جدی دارد.