نقش ولایت های متقابل در تنظیم روابط اجتماعی

اسلام متضمن یک آیین اجتماعی است و زندگی اجتماعی بدون نظم و قانون معتبری که حقوق و تکالیف اعضاء را در هر زمینه مشخص کند ممکن نیست و در نبود قانون و وجود هرج و مرج، جامعه ای شکل نمی گیرد.
با توجه به اینکه در هر جامعه، نظم و قانون، فلسفه خاص و مبانی ویژه خود را دارد، سوال این است که در جامعه اسلامی، نظم و قانون، فلسفه اش چیست و از کدام چشمه می جوشد؟
پاسخ مفروض به سوال فوق این است که عمیق ترین بنیاد نظم و سرچشمه اصلی احکام اجتماعی و حقوق و تکالیف متقابل اعضاء جامعه، ولایت های متقابل به مفهوم عام است که از یک سو، هدایت افراد و عرضه احکام اجتماعی فطری از طریق وحی را در پی دارد و از سوی دیگر، ایمان و فرمانبری مردم از خداوند و در پی آن، نظم و وحدت و امنیت و عدالت و دیگر اهداف اجتماعی را به ثمر می نشاند و صحنه زندگی خدا باوران را سرسبز می کند.
ولایتهای متقابل از اقسام عمده ولایت است که نخست از خدا آغاز می شود و سراسر خلق خدا را فرا می گیرد که نشانه های اقتدار و عنایت و رحمت او در همه جا چشمگیر هستند و بازتاب آنها در جان انسان عاقل (که در آیات آفاقی و انفسی سیر می کند) خداشناسی، خدادوستی و خداپرستی و در یک کلمه ایمان و ولایت متقابل مردم فرمانبردار و پرهیزکار نسبت به خداوند است که فرمود: «إن اولیائه إلاالمتقون» و نعمت های والاتر الهی را برای ایشان در پی خواهد داشت که ثمره ولایت ویژه و متقابل الهی نسبت به مومنان و پرهیزکاران است که فرمود:... «والله ولی المومنین» یا «والله ولی المتقین».
هدف ما در این مقاله آن است که سوال بالا را تبیین، مفاهیم مربوط را تحلیل و پاسخ مفروض را به طور مستدل ارائه کنیم.[حسین1]