بررسی خودداری از پذیرش اجرای قرارداد از سوی متعهدله در حقوق ایران و فقه امامیه با نگاهی به اصول حقوق قراردادهای اروپا و کنوانسیون بیع بین المللی کالا

در عالم حقوق ضمانت اجرای تخلف از انجام تعهد همواره مورد بحث بوده و مسئولیت متعهد در نوشته های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. اما گاه متعهد تعهد بر دوش خود را به درستی انجام می دهد و از آن سو با عدم پذیرش مواجه می شود. در این صورت باید دید حقوق و عدالت مورد نظر آن چگونه با متعهد و متعهدله برخورد می کنند. چه آثاری بر عدم پذیرش اجرای تعهد از سوی متعهدله بار می شود. آیا مسئولیت و ضمان معاوضی بر عهده متعهد در قبال موضوع تعهد همچنان باقی است ویا به صرف عدم پذیرش از سوی متعهدله، این مسئولیت از بین می رود ویا وضعیت به گونه دیگری است. در مقاله حاضر این موضوع در حقوق ایران، فقه امامیه، کنواسیون بیع بین المللی کالا (1980) و اصول حقوق قراردادهای اروپا مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت نویسندگان به این نتیجه رسیدند که هرچند برخلاف مفاد اسناد مورد مطالعه تطبیقی براساس ماده 273 قانون مدنی در فرض عدم پذیرش اجرا از سوی متعهدله، متعهد باید آن را به حاکم یا قائم مقام وی تسلیم کند تا از ضمان معاوضی معاف گردد، اما ماده مزبور که برگرفته شده از نظر گروهی از فقهای امامیه است، نسبت به کنوانسیون بیع بین المللی کالا و اصول حقوق قراردادهای اروپا از نقاط قوت و ضعفی برخوردار است. همچنین ماده 273 قانون مدنی تکمیلی بوده، امکان انتخاب هریک از راهکارهای اسناد مورد مطالعه ویا راهکار دیگر نیز برای طرفین وجود دارد.