بازسازی تغییرات محیط دیرینه با استفاده از گوانو خفاش و رسوبات غار کوله تاریکه، دیوان دره، کردستان از اواسط تا اواخر هولوسن

160 سانتی متر از توالی لایه های گوانو خفاش و رسوبات غار کوله تاریکه واقع در شهر دیوان دره، استان کردستان مورد آزمایشات ژئوشیمی و مطالعات آماری قرار گرفت، تعداد چهار نمونه به روش کربن14 تعیین سن گردید که سن توالی لایه های رسوبی و گوانو خفاش را بین 5686 سال قبل تا سال 1955 میلادی نشان می دهد. نتایج نشان داد که بین 5513 الی 5814 سال قبل منطقه دارای آب و هوای گرم و مرطوب و بین 4400 الی 5513 سال قبل دارای آب و هوای گرم و خشک بوده است، خفاش ها از حدود 4399 سال قبل با بهتر شدن شرایط محیطی در غار ساکن شده اند، بیشترین میزان تجمع آن ها مربوط به 608 الی 1122 سال قبل منطبق با دوره ی ناهنجاری آب و هوایی سده ی میانی (MCA) است که نشان از وجود آب و هوای گرم و مرطوب بوده است بعد از این دوره یعنی در حدود 380 الی 191 سال قبل منطبق با عصر یخبندان کوچک (LIA) به تدریج به دلیل سرد شدن هوا از تجمع خفاش ها در غار کاسته شده است. کمترین تجمع آن ها 291 سال قبل با دوره ی حداقلی ماندر همزمان است.