پترولوژی، ژئوشیمی و شیمی کانی توده نفوذی شمال کوه شاه پسند (استان مرکزی)

توده نفوذی شمال کوه شاه پسند، به سن ائوسن پسین - الیگوسن در شمال غرب ساوه واقع شده است. ترکیب شیمیایی سنگ های نفوذی شمال کوه شاه پسند نشان دهنده ترکیب متنوعی ازسنگ های گابرو دیوریت، دیوریت، مونزونیت، کوارتز مونزونیت، گرانودیوریت وگرانیت است. سنگ های ذکر شده دارای بافت گرانولار، اینترگرانولار، پورفیروئیدی و پوئی کلیتیک هستند. پلاژیوکلاز، پیروکسن، آمفیبول، بیوتیت، فلدسپارپتاسیم و کوارتز از جمله کانی های اصلی وکانی های فرعی شامل زیرکن، آپاتیت، اسفن و کانی های کدر می باشند. توده نفوذی مورد مطالعه با توده نفوذی سیلیجرد واقع در شمال غرب ساوه به لحاظ ژئوشیمیایی، جایگاه تکتونیکی و منشا مقایسه شده است. نمودارهای عنکبوتی، غنی شدگی اندکی از LREE نسبت بهHREE و نیز بالا بودن مختصری عناصر ناسازگارLIL نسبت به عناصر سازگار HFS را نشان می دهد. ناهنجاری منفی Nb، Ti، P بیانگر وابستگی این توده ها به مناطق فرورانش است. داده های ژئوشیمیایی سنگ کل این توده پیشنهاد می کند که ماگمای والد تشکیل دهنده سنگ های نفوذی مورد مطالعه احتمالا ناشی از تفریق بلوری ماگمای بازالتی در مخازن ماگمایی است که آلایش اندکی با پوسته قاره ای حاصل نموده است. تجزیه نقطه ای انجام شده بر روی کانی های پلاژیوکلاز، بیوتیت و پیروکسن مربوط به نمونه های سنگ های گرانودیوریتی و گابرودیوریتی توده نفوذی شمال کوه شاه پسند نشان می دهد که ترکیب پلاژیوکلاز درنمونه های گرانودیوریتی از الیگوکلاز تا آندزین ودر نمونه های گابرودیوریتی از آندزین تا بیتونیت متغیر است. تجزیه نقطه ای انجام شده بر روی کانی پیروکسن بیانگر وجود دو نوع پیروکسن (ارتوپیروکسن با ترکیب هیپرستن و کلینوپیروکسن با ترکیب اوژیت ? دیوپسید) در نمونه های گابرودیوریتی می باشد، در حالی که نمونه های گرانودیوریتی فاقد ارتوپیروکسن بوده و فقط کلینوپیروکسن با ترکیب اوژیت ? دیوپسید قابل مشاهده است. بر اساس نتایج زمین - دما فشارسنجی، دمای تعادل پیروکسن ها در زمان جایگزینی توده نفوذی حدود 800 تا 970درجه سانتیگراد و فشار جایگزینی حدود7 تا 8 کیلوبار تخمین زده می شود