بررسی تطبیقی نگاره های شاهنامه طهماسبی صفویان و اکبرنامه گورکانیان از دید نشانه شناسی
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
شاهنامه طهماسبی صفویان و اکبرنامه گورکانیان هند از نمونه های برجسته نگارگری قرن دهم هجری هستند که از لحاظ ظاهری و ساختاری شباهت هایی با هم دارند. هدف از این پژوهش بررسی این دو نسخه مصور با رویکردی نشانه شناسانه و بر اساس مفهوم تقابل های دوگانه است که یکی از مفاهیم اساسی در نقد ساختارگرایی و نظریات زبان شناسی و نشانه شناسی است. در این نظام همه چیز وابسته به روابط است و از طرفی نشانه به عنوان یک واحد دو وجهی از دال و مدلول خود متاثر از فرهنگ است. سوالهای این پژوهش عبارت اند از: سازوکار تولید معنا در این نگاره ها چیست؟ نشانه های موجود در تصاویری که دو به دو مقایسه می شوند، هر کدام چگونه به دال های خود مدلول می بخشند و با معنا ارتباط می یابند؟ روش این تحقیق توصیفی-تحلیلی وگردآوری مطالب به شیوه کتابخانه ای است.
تحقیق و مطالعه بر روی نگاره های این دو نسخه نشان می دهد: درنگاره های اکبرنامه، گرایش به فضایی محدود شده، برتری نشانه های فرهنگ بر طبیعت، ازدحام افراد، فشردگی در کادر و پلان بندی با نگاهی واقعگرا و کمک گرفتن از عوامل سازه ای غالب است. در مقابل، مشخصه هایی چون نمایش در فضایی باز و طبیعتی سرسبز، پراکندگی نظام دار در فیگورها، رنگها و اجزاء تصویر، پلان بندی دوبعدی و ایجاد فضایی چندساحتی از ویژگی های نگارگری در شاهنامه طهماسبی است. این، نوعی روایتگری رمزپردازانه را بوجود آورده که در مقابل روایتگری توصیفگرایانه نگاره های اکبرنامه قرار می گیرد.
تحقیق و مطالعه بر روی نگاره های این دو نسخه نشان می دهد: درنگاره های اکبرنامه، گرایش به فضایی محدود شده، برتری نشانه های فرهنگ بر طبیعت، ازدحام افراد، فشردگی در کادر و پلان بندی با نگاهی واقعگرا و کمک گرفتن از عوامل سازه ای غالب است. در مقابل، مشخصه هایی چون نمایش در فضایی باز و طبیعتی سرسبز، پراکندگی نظام دار در فیگورها، رنگها و اجزاء تصویر، پلان بندی دوبعدی و ایجاد فضایی چندساحتی از ویژگی های نگارگری در شاهنامه طهماسبی است. این، نوعی روایتگری رمزپردازانه را بوجود آورده که در مقابل روایتگری توصیفگرایانه نگاره های اکبرنامه قرار می گیرد.
کلیدواژگان:
نگارگری ، شاهنامه طهماسبی ، اکبرنامه ، نشانه شناسی ، صفوی ، گورکانیان هند
زبان:
فارسی
انتشار در:
صفحات:
131 تا 145
لینک کوتاه:
magiran.com/p1885094
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!