بررسی عملکرد و بهره وری آب در لاین های آفتابگردان تحت شرایط نرمال و تنش آبی

به منظور ارزیابی لاین های اینبرد آفتابگردان در شرایط نرمال و تنش رطوبتی، دو آزمایش جداگانه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بسطام (شاهرود) اجرا شد، در هر آزمایش 20 لاین اینبرد فرانسوی آفتابگردان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. در هر دو آزمایش، صفات مختلف زراعی شامل تعداد روز تا گلدهی، رسیدگی، ارتفاع، قطر ساقه، قطر طبق، تعداد دانه در طبق، زیست توده، عملکرد دانه و وزن هزاردانه اندازه گیری شد. در کلیه صفات اندازه گیری شده بین لاین ها اختلاف معنی دار وجود داشت. لاین های C111، C138، C142 و C148 در هر دو شرایط تنش خشکی و آبیاری نرمال، ببشترین عملکرد دانه را تولید کرده و بالاترین بهره وری مصرف آب را داشتند. لاین C123 در شرایط نرمال با عملکرد 1736 کیلوگرم در هکتار از لاین های با عملکرد بالا بود در حالی که در شرایط تنش با توجه به تولید 224 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه، بیشترین کاهش (87 درصد) را نشان داد. در مقابل، لاین C122 در شرایط نرمال و تنش به ترتیب با میانگین عملکرد دانه 1493 و 978 کیلوگرم در هکتار، کمترین کاهش (35 درصد) را نشان داد. در تجزیه علیت صفات مورد بررسی، دو صفت تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه در هر دو شرایط نشان داد. با توجه به این که این دو صفت از وراثت پذیری بالایی نیز برخوردارند لذا در گزینش برای افزایش عملکرد دانه می توانند مورد استفاده قرار گیرند.