پارادوکس واهمگرایی در روابط خارجی ایران و مصر پس از انقلاب اسلامی (2014-1979م)

مصر با قرارگرفتن در تقاطع سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا و پیشینه و ظرفیت رهبری جهان عرب، به عنوان یکی از مهمترین کشورهای منطقه خاورمیانه است که ضرورت تعامل سیاسی با آن بر کلیه قدرتهای منطقهای و فرامنطقه ای پوشیده نیست؛ با این وجود، روابط ایران و مصر در سی سال گذشته، یعنی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، قطع بوده است. فارغ از نگرش سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به منطقه و نظام بین الملل، عوامل متعددی سبب شده که روابط ایران و مصر علیرغم فراز و نشیب همگرایانه و واگرایانه در سال های اخیر، همواره با تنش و تعارض مواجه باشد و روابط این دو قدرت منطق های با چالش همراه گردد. بر این اساس، مقاله حاضر پاسخ به این سوال را مد نظر دارد که مهمترین علل واهمگرایی در روابط ایران و مصر پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران چه بوده است؟ در این زمینه اگرچه به نظر میرسد که واگرایی در روابط ایران و مصر تحت تاثیر برداشت ها و سیاست های متفاوت نظام های سیاسی حاکم بر دو کشور نسبت به مسائل منطقه ای و بین المللی و نگرانی مقامات مصر از تاثیر صدور انقلاب اسلامی بر جامعه داخلی مصر شکل گرفته و نقش آمریکا و اسرائیل در واگرایی دو کشور از مهمترین دلایل تنش و تعارض در روابط آنان در سال های اخیر بوده است. اما تعارضات نگرش و رفتار گفتمانی نظام های سیاسی حاکم بر دو کشور متاثر از تفاوت مبانی ارزشی، هنجاری و هویتی دو نظام سیاسی ایران و مصر، مهمترین عامل در واگرایی دو کشور و موانع اصلی همگرایی آنان به حساب می آیند.