مدل سازی گسیختگی واژگونی بلوکی-خمشی پیشرونده با استفاده از روش عددی المان مجزا (مطالعه موردی: منطقه ویژه پارس جنوبی)

واژگونی بلوکی-خمشی به دلیل درگیر کردن مکانیسم های گسیختگی چندگانه (لغزش-دوران- خمش و برش) در بلوک های سنگی همواره تنها به صورت رویکردهای کینماتیک تحلیل شده و مکانیسم ناپایدارساز آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله سعی گردیده تا با بکارگیری روش المان مجزا (DEM) توسط نرم افزار UDEC، مکانیسم گسیختگی واژگونی بلوکی-خمشی که به عنوان پیچیده ترین نوع ناپایداری در دامنه های سنگی درزه دار مطرح است، ارزیابی شود. بدین منظور دامنه سنگی درزه دار واقع در بزرگراه اصلی جاده عسلویه-کنگان (منطقه ویژه پارس جنوبی) که به لحاظ مواصلاتی در منطقه دارای اهمیت بالایی می باشد، به عنوان مطالعه موردی انتخاب گردیده است. این دامنه از آهک های مارنی درزه دار سازند آغاجاری تشکیل شده که عامل اصلی ناپایداری و لغزش در این بزرگراه محسوب می شود. بر پایه نتایج حاصل از مدل سازی، رویکرد عددی بکارگرفته شده، به صورت موفقیت آمیزی سناریو لغزش پیش رونده در دامنه را شبیه سازی نموده و سطح لغزش نهایی بحرانی برای گسیختگی دامنه تحت مکانیسم واژگونی بلوکی-خمشی برآورد گردیده است. همچنین مکانیسم های گسیختگی چندگانه نیز بصورت شهودی کاملا شناسایی گردیده است. باتوجه به شبیه سازی های انجام گرفته، گسترش سطح گسیختگی به هر دو حالت بین بلوکی و درون بلوکی مشاهده می گردد که از ویژگی های مهم واژگونی بلوکی-خمشی است. رخداد دوران در زمان گسیختگی برای ستون های شکسته شده نیز مشاهده می گردد.