تحلیل غیرخطی رفتار فشار بازار ارز در اقتصاد ایران: رویکرد خودرگرسیون آستانه ای خودمحرک (SETAR)

فشار بازار ارز به عنوان عارضه ی پولی ناشی از مازاد تقاضا یا عرضه ی پول داخلی معرفی می شود و سیاست گذاران پولی را وادار می کند تا از ابزارهای پولی برای تسکین اختلالات افزایش یا کاهش ارزش پول داخلی استفاده کنند. در این مقاله رفتار شاخص فشار بازار ارز (EMP) در اقتصاد ایران طی دوره ی زمانی 1396:4-1369:2، با به کارگیری الگوی خودرگرسیون آستانه ای خودمحرک (SETAR) سه رژیمه مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از این مطالعه با توجه به ماهیت غیرخطی رفتار این شاخص نشان می دهد که رژیم پایین فشار بازار ارز درصد کمتری از مشاهدات دوره ی موردنظر را نسبت به رژیم بالا در بر گرفته است؛ بنابراین، فشار بازار ارز در ایران دارای رفتاری نامتقارن است. از طرف دیگر، شروع رژیم بالای فشار بازار ارز از دهه ی نود و تکرار آن در دوره های مختلف در این دهه نشان می دهد که در دهه ی نود نیز مانند دهه ی هفتاد، اقتصاد ایران به دوره ی رژیم بالای فشار بازار ارز وارد شده و تجربه ی بروز فشارهای بالای بازار ارز مجددا تکرار شده است، بنابراین تحولات اخیر در اقتصاد ایران مبنی بر کاهش شدید ارزش پول ملی و فشار بالای بازار ارز قابل پیش بینی بوده است.