سنگ نگاری و زمین شیمی گدازه های آداکیتی پس از برخورد و بازالت های سرشار از نیوبیم همراه در منطقه سنگ رهوزگ (جنوب بیرجند)

سنگ های آتشفشانی بررسی‏ شده شامل واحدهای پالیوژن با ترکیب آندزیت و داسیت و گدازه‏ های بازالتی نیوژن هستند. گدازه‏ های اسیدی و حد واسط، سرشت کالک‏ آلکالن پتاسیم متوسط تا بالا داشته و نمونه بازالتی سرشت آلکالن دارند. یافته های زمین شیمیایی برای همه سنگ های آتشفشانی سنگ رهوزگ نشان‏ دهنده غنی شدگی LILE در برابر HFSE هستند. نبود آنومالی منفی Eu، مقدارهای HREE کم (برای نمونه: ppm o/67-1/67 =Yb و ppm 7/4-17/3=Y)، مقدارهای Sr بالا (ppm 347/1-1010) و نسبت Sr/Y بالا (99/99 تا 31/84)، نشان دهنده سرشت آداکیتی سنگ های اسیدی و حد واسط منطقه سنگ رهوزگ است. محتوای بالای SiO2 (56/65-68/48  درصد وزنی)، CaO+Na2O (7/57-10/47 درصد وزنی) و Sr، نشان‏ دهنده قرارگیری آداکیت های سنگ رهوزگ در محدوده آداکیت های پرسیلیس است. میزان K2O بالا (22/1 1/22-3/14 درصد وزنی) و نسبت K2O/Na2O بالاتر (0/4 تا 0/8)، در مقایسه با آداکیت های پرسیلیس، نشان می‏ دهد که این سنگ‏ ها در گروه آداکیت های پس از برخورد هستند. مقدارهای کمHREE (YbN<8ppm) و نسبت Y/Yb (10-11/59)، نشان می دهد که خاستگاه این سنگ ها دارای فاز به جای مانده گارنت بوده است. نمونه بازالتی منطقه سنگ رهوزگ دارای مقدارهای بالای TiO2 (1/52 درصد وزنی) و Nb (ppm14/9)، نسبت Nb/La (0/43) و HFSE بالاست. این ویژگی ها از ویژگی های بازالت های سرشار‏ از Nb هستند. ذوب بخشی گوشته آستنوسفری متاسوماتیسم شده به وسیله مذاب‏ های آداکیتی، شرایط خوبی را برای پیدایش مذاب بازالتی سرشار از Nb پدید آورده است. همه گدازه‏ های منطقه سنگ رهوزگ در پهنه زمین ساختی پسابرخوردی و در پی برخورد بلوک‏ های لوت و افغان در پالیوژن تا نیوژن پدید آمده‏ اند.