تولید گیاهان هاپلوئید مضاعف شده خیار از طریق کشت تخمک

تولید لاین های خالص یکی از مهم ترین ابزارها جهت تولید بذر پر عملکرد می باشد. با توجه به پیشرفت های اخیر روش های آزمایشگاهی می توان لاین های خالص را در زمان کوتاهی تولید کرد. در مطالعه حاضر، به منظور تولید لاین‏های خالص از طریق کشت تخمک آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه و آزمایشگاه پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه در طی سال‏های 96-1394 اجرا شد. فاکتورها شامل سطوح مختلف تنظیم کننده رشد گیاهی و دو ژنوتیپ خیار اصفهانی و بیت آلفا بودند. تخمک ها یک روز قبل از گرده افشانی برداشت شدند و بر روی محیط MS تکمیل شده با غلظت های مختلف TDZ (01/0، 02/0، 03/0، 04/0، 05/0، 06/0، 07/0 و 08/0 میلی گرم بر لیتر) کشت شدند. پیش تیمار گرمایی 33 درجه سانتی گراد به مدت 3 روز روی کشت ها اعمال شد. تعداد جنین های که به طور مستقیم القاء شدند شمارش شد. طبق نتایج حاصل از مقایسه میانگین مشخص شد که با افزایش غلظت تنظیم کننده رشد گیاهی TDZ در محیط القاء جنین نیز افزایش یافت و در غلظت 08/0 میلی گرم بر لیتر بیشترین میانگین تعداد جنین در هر دو ژنوتیپ مورد آزمایش به دست آمد. بر این اساس بیشترین میانگین تعداد جنین برای ژنوتیپ اصفهانی 33/23 و برای ژنوتیپ بیت آلفا 66/20 در محیط 08/0 میلی گرم بر لیتر به دست آمد و کمترین میانگین تعداد جنین نیز در محیط 01/0 میلی گرم بر لیتر برای هر دو ژنوتیپ مورد بررسی به دست آمد. سطوح پلوئیدی بافت های تولید شده با فلوسایتومتری مشخص شد و بافت های هاپلوئید به محیط باززایی منتقل شدند. درنهایت گیاهان باززایی شده دابلد هاپلوئید شدند و می توان آن ها را به عنوان لاین خالص در برنامه های اصلاحی بکار گرفت.