اصلاح روش DRASTIC در ارزیابی آسیب پذیری آب‏های زیرزمینی با استفاده از دو روش تحلیل حساسیت تک پارامتری SPSA و روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP

ارزیابی آسیب‏پذیری آب‏های زیرزمینی تاثیری کلیدی در حفاظت و بهره‏برداری صحیح از این منابع استراتژیک دارد. روش‏های گوناگونی برای ارزیابی آسیب‏پذیری پیشنهاد شده است که متداول ترین آن مدل DRASTIC است. عبارت DRASTIC مخفف هفت پارامتر کنترل کننده آلودگی در سیستم هیدروژئولوژیکی است. مشکل اصلی این روش ثابت بودن میزان رتبه و وزن پارامترهای به کاررفته در این مدل است. هدف اصلی پژوهش حاضر اصلاح وزن‏های اولیه مدل با دو روش تحلیل حساسیت تک‏پارامتری SPSA و روش تحلیل سلسله مراتبی AHP و در نهایت تولید نقشه با استفاده از قابلیت‏های محیط نرم‏افزار ArcGIS طبق شرایط منطقه مطالعاتی است. دشت یاسوج واقع در جنوب غربی ایران به عنوان منطقه مطالعاتی انتخاب شد. با استفاده از شاخص غلظت نیترات 24 حلقه چاه واقع در محدوده مطالعاتی و محاسبه ضریب همبستگی پیرسون، درجه و میزان ارتباط خطی بین نتایج روش‏ها با واقعیت موجود در منطقه، محاسبه شد. روش SPSA با تخصیص وزن موثر هر پارامتر ورودی در هر پلیگون و مقایسه آن با وزن تئوریک اختصاص یافته توسط مدل، بیشترین همبستگی را با نمونه‏های نیترات منطقه نشان داد. همچنین، در روش AHP بر پایه قضاوت کارشناسی، برای هفت پارامتر موجود در مدل براساس اهمیت و کارکردی که در تعیین آسیب‏پذیری آبخوان داشتند، نسبت‏های جدیدی به کار گرفته شد و نتایج نسبت به مدل DRASTIC پایه بهبود یافت. نقشه‏های به دست آمده از تعیین آسیب‏پذیری پس از اجرا در نهایت می‏تواند با بررسی منابع آلاینده در سطح زمین برای تعیین حریم کیفی و ارزیابی خطر آلودگی منابع آب زیرزمینی استفاده شود.