سنجش کارایی و بهره وری پژوهشی دانشگاه های علوم پزشکی در ایران با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها و شاخص مالم کوئیست

بهبود کارآیی و بهره وری در آموزش عالی خصوصا در حوزه پژوهش در علوم سلامت به عنوان یکی از مشخصه های توسعه پایدار در جوامع، از اهمیت بالایی برخوردار است. مطالعه حاضر با هدف سنجش کارایی و بهره وری حوزه پژوهشی دانشگاه های علوم پزشکی انجام شده است. در مطالعه توصیفی حاضر، کارایی و بهره وری پژوهشی 45 دانشگاه علوم پزشکی با روش تحلیل پوششی داده ها و همچنین شاخص مالم کوئیست در سه مقطع زمانی 1389، 1392 و 1395 ارزیابی شد. در هر دو مدل سنجش کارایی و شاخص مالم کوئیست، از رویکرد ستاده-محور با فرض بازده متغیر نسبت به مقیاس استفاده شد. همچنین رتبه بندی کامل واحدهای کارا با استفاده از مدل اندرسون-پترسون صورت گرفت. میانگین نمرات کارایی فنی دانشگاه ها در طی سه مقطع 86/0 برآورد شد. نتایج شاخص بهره وری مالم کوئیست نشان داد که در طی سال های 1389 تا 1392، 6 درصد رشد بهره وری وجود داشته است؛ ولی از سال 1392 تا 1395، عملکرد دانشگاه ها با 12 درصد کاهش بهره وری همراه بوده است. میانگین بهره وری کل سه مقطع برابر 96/0 و بیانگر کاهش 4 درصدی رشد بهره وری بود که از میان اجزای آن، کارایی تکنولوژی 8 درصد کاهش رشد داشته و سایر اجزا رشد مثبت نشان دادند. به نظر می رسد که برخی از دانشگاه ها در حوزه پژوهشی کارا عمل نمی کردند و بهره وری آن ها رو به کاهش بوده است که عمدتا به علت کاهش رشد کارایی تکنولوژی می باشد که با توجه به توسعه فناوری در سال های اخیر می تواند نتیجه عدم استفاده موثر از فناوری های نوین باشد.