بررسی تاثیر تغییرات اقلیم آینده بر تغییرات دما، بارندگی و منحنی های شدت - مدت- فراوانی در مناطق خشک (مطالعه موردی: حوضه تهران-کرج)

با توجه به اینکه ایران غالبا در آب و هوای گرم و خشک تا نیمه خشک قرار دارد، ارزیابی و پایش درازمدت شرایط اقلیمی می‏تواند تاثیر درخور توجهی بر مدیریت‏های کلان منابع آب کشور داشته باشد. به این منظور، در پژوهش حاضر ضمن تهیه اطلاعات مورد نیاز از ایستگاه سینوپتیک مهرآباد در حوضه آبخیز تهران-کرج، واقع در استان‏های تهران و البرز، اقدام به پیش بینی پارامترهای بارندگی، دمای ‏بیشینه و دمای کمینه، توسط مدل ریزمقیاس نمایی SDSM و تحت سناریوهای جدید گزارش پنجم (AR5) هیئت بین الدول و مدل گردش عمومی CanESM2 شد. سپس، با توجه به خروجی های مدل یادشده، منحنی های شدت- مدت- فراوانی در دوره بازگشت‏های مختلف و برای دوره های مشاهداتی (1986 2015) و آینده (2021 2050 و 2051 2080) استخراج شد. نتایج نشان دادند هرچند، بارندگی زمستانه و تابستانه در دوره های (2021 2050) و (2051 2080) در هر سه سناریو افزایش داشته است، اما در مجموع بارندگی سالانه برای هر سه سناریو و در هر دو دوره کاهش خواهد یافت (به میزان 17/6، 02/8 و 48/8 درصد به ترتیب برای سناریوهای 6/2، 5/4 و 5/8، طی دوره 2021-2050 و به میزان 43/9، 98/7 و 56/8 درصد طی دوره 2051-2080). به رغم اینکه میانگین دمای سالانه تغییرات محسوسی را نسبت به دوره مشاهداتی نشان نداده، اما بررسی تغییرات داده های دما در سناریوهای مختلف بیان کننده سیر صعودی میانگین دمای سالانه در دوره های پیش بینی شده است. همچنین، شدت بارندگی در دوره های 2021-2050 و 2051-2080 و در هر سه سناریوی 6/2، 5/4 و 5/8 (دوره بازگشت‏های 2، 5، 10، 25، 50 و 100 سال و مقیاس‏های زمانی 17/0، 33/0، 5/0، 1، 2، 4، 8، 12، 16، 20 و 24 ساعت) نسبت به دوره مشاهداتی (1986 2015) کاهش خواهد یافت. به طوری که سناریوی 6/2 در دوره آماری 2021-2050، و سناریوی 5/4 در دوره آماری 2051-2080، بیشترین کاهش شدت بارندگی را نسبت به دوره مشاهداتی خواهند داشت. اما مقایسه سناریوهای پیش بینی شده با یکدیگر (همه دوره بازگشت‏ها و مقیاس‏های زمانی مد نظر) نشان می‏دهد شدت بارندگی به ترتیب در سناریوهای 6/2، 5/4 و 5/8 در دوره آماری 2021-2050 و سناریوهای 5/4، 5/8 و 6/2 در دوره آماری 2051-2080 با شیب ملایمی افزایش خواهد یافت.