سنگ شناسی و زمین شیمی بازالت های افیولیتی منطقه مریوان-پالنگان (زاگرس، غرب ایران)

بازالت های مربوط به مجموعه افیولیتی مریوان-پالنگان، پهنه زمین درز زاگرس، غرب ایران، به منظور بررسی فرایندهای تکامل ماگمایی و ذوب بخشی سنگ منشا مطالعه شدند. سنگ های بازالتی رخنمون قابل توجهی در سکانس پوسته ای افیولیت مریوان-پالنگان دارند و ساخت آن ها غالبا بالشی است. از نظر ویژگی های میکروسکوپی و شیمیایی دو گروه سنگی در منطقه قابل تفکیک است. هر دو گروه بر اساس رده بندی شیمیایی بازالت هستند. محاسبات نورم CIPW نشان می دهد که همه آن ها الیوین تولئیت (تولئیت آبیسال) هستند. از نظر سری ماگمای نیز سری تولئیت تا نزدیک به تحولی را نشان داده اند. همچنین براساس مقدار TiO2 از نوع افیولیت های Tiبالا هستند. تفریق مقادیر متغیری از الیوین، پلاژیوکلاز، و کلینوپیروکسن از روی دیاگرام های فنر به ویژه برای نمونه های گروه دوم دیده می شود. هرچند که نمونه های هر دو گروه در نمودارهای چند عنصری به E-MORB شباهت دارند اما از نظر HREE و MREE تمایز قابل توجهی نشان می دهند. مدل های ذوب درجات متفاوت ذوب بخشی از یک منشا لرزولیت اسپینل دار (5 تا 25 درصد برای گروه اول و 15 تا 25 درصد برای گروه دوم) را نشان می دهند. همچنین، نسبت های Sm/Nd، Ce/Sm، Sm/Yb و La/Yb نمونه ها نزدیکی آن ها به مقادیر مربوط به گوشته غنی شده نوع دوم (EMII) را نشان می دهد. به همین دلیل، مشارکت سازنده های نوع EMII در منشا ماگما ممکن است مسئول ماهیت غنی شده بازالت های منطقه باشد. در این پژوهش چنین نتیجه گیری شده که درجات متغیر ذوب بخشی یک منشا اسپینل پریدوتیتی و مشارکت سازنده گان نوع EMII، به پیدایش ماهیت غنی شده بازالت های افیولیتی این بخش از بوم های مربوط به نئوتتیس منجر شده است.