تشخیص تقلب پوره کدو در رب گوجه فرنگی با استفاده از آرایه حسگری گازی

گوجه فرنگی دومین محصول پرطرفدار در سطح جهان است که اغلب به صورت تازه مصرف می شود. یکی از مهمترین فرآورده های گوجه فرنگی، رب می باشد که مهم ترین چاشنی در غذاهای ایرانی به شمار می آید بنابراین سلامت رب گوجه فرنگی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بررسی تقلب در رب گوجه فرنگی انگیزه اصلی انجام پژوهش حاضر بود. برای این منظور یک سامانه ماشین بویایی مبتنی بر پنج حسگر گازی (TGS2600, TGS2620, MQ3, TGS880, TGS2610) ساخته شد و پتانسیل آن در شناسایی سطوح مختلف تقلب پوره کدو حلوایی در رب گوجه فرنگی (0، 5، 10، 15 و 20 درصد) ارزیابی گردید. تفکیک رب خالص از نمونه های تقلب بر اساس بوی حاصل از نمونه ها در فضای هد نمونه و دریافت بو توسط حسگرها صورت گرفت. برای طبقه بندی و تحلیل ویژگی های مستخرج از پاسخ حسگرها، از روش های تحلیل مولفه اصلی (PCA)، تحلیل تفکیک خطی (LDA)، ماشین بردار پشتیبان (SVM) و حداقل مربعات جزئی (PLS) استفاده شد. نتایج PCA و PLS حاکی از پوشش 99 و 94 درصد از واریانس داده ها با دو مولفه اصلی بود. بر اساس نتایج تحلیل مولفه اصلی، حسگرهایTGS2610 و MQ-3 بیشترین و حسگر TGS880 کمترین اهمیت را در تشخیص تقلب رب داشتند. دقت طبقه بندی با روش LDA، 07/79 درصد بدست آمد. تابع چند جمله ای با دقت 77/87 درصد آموزش و 66/76 درصد اعتبارسنجی در روش C-SVM و تابع پایه شعاعی با دقت 84/98 درصد آموزش و 14/88 درصد اعتبارسنجی در روش Nu-SVM بیشترین دقت طبقه بندی را داشتند. در مجموع سیستم ماشین بویایی عملکرد قابل قبولی در تفکیک سطوح مختلف تقلب داشت.