بررسی عدم تقارن قیمت و بهره وری حامل های انرژی در بخش کشاورزی ایران

حامل های انرژی یکی از مهم ترین نهاده ها در بخش کشاورزی است. این نهاده ها پایه و اساس توسعه کشاورزی و انتقال بخش کشاورزی از مرحله سنتی به مرحله صنعتی بوده است. سرانه مصرف انرژی در بخش کشاورزی ایران 2/3 برابر بیشتر از میانگین جهانی است بنابراین صرفه جویی و بهینه سازی استفاده از آن ضروری است. آزادسازی قیمت مهم ترین ابزار قیمت گذاری است. لذا در این پژوهش اثرات آزادسازی قیمت انرژی بر بهره وری مصرف آن در بخش کشاورزی با استفاده از روش هم انباشتگی پنهان مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که بهره وری نهاده برق و فرآوده های نفتی در واکنش به تغییرات قیمت انرژی، رفتار نامتقارن را نشان می دهد که میزان بهره وری انرژی برق را از 1145.04 واحد به 1254.32 واحد افزایش می یابد. هم چنین، هنگامی که قیمت فرآورده های نفتی افزایش می یابد، بهره وری آن 22.18 واحد را نشان می دهد. علاوه بر این، بهره وری فرآورده های نفتی با افزایش قیمت ها بهبود می یابد. بنابراین، اصلاح قیمت در بخش حامل انرژی اجتناب ناپذیر است. با توجه به اثر نامتقارن قیمت برق بر بهره وری آن، نوع اصلاح قیمت برق باید همراه با سیاست های غیرقیمت در نظر گرفته شود. ابزار قیمت گذاری فقط باعث ایجاد انگیزه برای رشد بهره وری از طریق جایگزینی عوامل تولید می شود. با توجه به این شرایط، انتظار نمی رود الگوی مصرف انرژی اصلاح شود.