آفات انباری شایع در انبارهای غلات و حبوبات ایران با تاکید بر انبارهای نظامی و روش های کنترل آنها- مطالعه مروری

امنیت غذایی و تامین غذای سالم در گرو حفظ محصولات کشاورزی از گزند آفات در طول مدت ذخیره سازی می باشد. این مساله به خصوص درباره محصولات راهبردی مانند غلات و حبوبات، امری حیاتی و ضروری است. عدم توانایی در این مهم موجب از دست رفتن منابع غذایی انبار و در نتیجه وابستگی اقتصادی به سایر کشورها خواهد شد. در پدافند غیرعامل در بخش کشاورزی، واردات محصولات کشاورزی صرف نظر از جنبه اقتصادی، به واسطه ورود آفات و عوامل بیمار ی زا می تواند تهدیدات جدی برای امنیت غذایی و بهداشتی (آگروتروریسم و بیوتروریسم) کشور ایجاد نماید. بر این اساس، ایجاد زیرساخت های اصولی مثل احداث انبارهای مدرن با هدف ذخیره موفق مواد غذایی در خارج از فصل رشد و نیز مدیریت آفات در انبار و مرزها با تکیه بر تکنیک های نوین ضروری به نظر می رسد. انبارهای مواد غذایی مراکز نظامی، به واسطه محل و نحوه احداث و کمتر برخوردار بودن از زیرساخت های شهری، مستعد هجوم آفات بوده لذا اهمیت توجه به تامین غذای سالم بیش از پیش نمایان می شود.

در این پژوهش مروری ابتدا به بررسی نتایج کلیه مستندات علمی معتبر منتشر شده و مرتبط با کنترل آفات انباری مستخرج از پایگاه های اطلاعات علمی دنیا پرداخته شد، در ادامه روش های کارآمد و نوین برای مدیریت آفات انباری جداگانه ارائه و در عین حال بهترین روش(های) کنترل برای انبارهای نظامی معرفی شدند.

نتایج این پژوهش مروری نشان داد بیش از 30 آفت کلیدی از گروه های مختلف جانوری، با قدرت تغذیه، پراکنش و قدرت تولید مثل بالا می توانند به انبارهای غلات و حبوبات نظامی و غیرنظامی نفوذ کرده و ضمن تکثیر باعث وارد شدن خسارت کمی، کیفی و بهداشتی به محصولات و مصرف کنندگان شوند. همچنین یافته های تحقیقات جدید نشان می دهند، امروزه در مدیریت تلفیقی آفات انباری، روش های متنوع و جدیدی مثل کاربرد پودرهای خنثی، حشره کشهای تدخینی کم خطر، آفت کش های زیستی و بایورشنال ها (Biorational) سازگار با محیط زیست وجود دارند که متناسب با نوع محصول و شرایط ذخیره سازی می توان از آنها در این زمینه بهره مند شد.

بروز پدیده مقاومت آفات انباری به آفت کش ها، مشکلات زیست محیطی برخی ترکیبات شیمیایی رایج و شرایط نامناسب انبارهای غذایی چالش هایی بزرگ در انبارهای نظامی و غیرنظامی هستند که باید با انتخاب موثرترین و در عین حال کم خطرترین روش کنترل برای ریشه کنی آفات انباری مرتفع شوند تا ضمن کنترل موفق، بهداشت و سلامت زیستی کلیه مصرف کنند گان از جمله نظامیان نیز تامین گردد.