تاثیر شست و شو با آب و صابون بر عوارض حاد پوستی در طول درمان رادیوتراپی در بیماران مبتلا به سرطان پستان

یکی از عواملی که تصور می شود بر روی عوارض پوستی ناشی از رادیوتراپی موثر باشد، شست و شوی پوست است. هنوز در اکثر مراکز به بیماران توصیه می شود که از شست و شوی پوست ناحیه رادیوتراپی شده خودداری کنند. همچنین در مورد اثر شست و شو بر روی پوست و تاثیر استفاده از صابون مطالعات کارآزمایی بالینی تصادفی کمی انجام شده است.
هدف از این مطالعه بررسی میزان تاثیر شست و شو با آب و صابون بر عوارض حاد پوستی ناشی از رادیوتراپی در بیماران مبتلا به سرطان پستان بوده است.
مطالعه به صورت یک کارآزمایی بالینی شاهددار انجام گردید. 108 بیمار مبتلا به سرطان پستان که تحت درمان رادیوتراپی با دستگاه کبالت بوده و بالای 40 گری اشعه دریافت می کردند، به صورت تصادفی به دو گروه شست و شو و عدم شست و شو تقسیم شدند. 54 بیمار در گروه شست و شو و 54 بیمار در گروه عدم شست و شو وجود داشتند. گروه عدم شست و شو اجازه شست و شوی محل رادیوتراپی را نداشته و گروه شست و شو مجاز بودند بدون محدودیت در دفعات شست و شو و با استفاده از صابون مخصوص شست و شوی کودکان، محل رادیوتراپی شده را شست و شو دهند. عوارض پوستی و علایم خارش، سوزش و درد هر هفته تا انتهای درمان و سپس یک ماه پس از درمان ثبت شد. گرید پوستی بر اساس معیارهایRTOG و علایم بیماران به صورت نبود، خفیف، متوسط و شدید با توجه به شکایت بیمار ارزیابی گردید.
در گروه عدم شست و شو حداکثر گرید پوستی در طول درمان به صورت ذیل بود: گرید 0=0%، گرید 1=33%، گرید 2=61%، گرید 3=5%، گرید 4=0% برای گروه شست و شو حداکثر گرید پوستی به صورت ذیل بود: گرید 0=7/3%، گرید 1=64%، گرید 2=24%، گرید 3=5%، گرید 4=8/1% پوسته ریزی مرطوب در38.8% گروه بدون شست و شو و 9/25% گروه شست و شو وجود داشت. گرید پوستی در گروه شست و شو به طور معنی دار کاهش پیدا کرد (p=0.001) میزان خارش، سوزش، درد پوست در گروه شست و شو کمتر از گروه عدم شست و شو بود که از نظر آماری نیز معنی دار بود. P=0.008) برای خارش، 051/ P=0برای سوزش، 004/P=0 برای درد). عدم شست و شو، دوز، رادیوتراپی و وزن با افزایش عوارض پوستی به طور معنی دار همراه بودند.
باتوجه به نتایج آماری به دست آمده شست و شوی پوست با آب و صابون کودک نه تنها موجب افزایش عوارض پوستی نمی شود بلکه باعث کاهش عوارض و علایم بیماران می گردد و پیشنهاد می شود که شست و شوی پوست در طول درمان رادیوتراپی ادامه یابد.