تحلیل عاملی شاخص‏های سازمان‏های دانش بنیان و تاثیر آن در استراتژی زنجیره تامین

سازمان های دانش بنیان[1] می توانند نقش کلیدی در رشد علم و فن آوری که در سال‏های اخیر مورد توجه سیاست گذاران قرار گرفته است، ایفا کنند. از سوی دیگر، به دلیل رقابتی بودن بازارهای موجود امروز، سازمان ها به تنهایی قادر به رقابت به عنوان موجودیت های مستقل در بازار نیستند و نیاز مبرمی به یکپارچگی همه اعضای تشکیل دهنده در زنجیره تامین با یکدیگر است و موفقیت نهایی یک سازمان در گرو توانایی مدیریتی آن در همسوسازی رویه های بهم پیوسته تجاری در بخش های مختلف زنجیره تامین خواهد بود؛ اما به نظر می رسد درک دقیقی از ویژگی ها و توانمندی های سازمان های دانش بنیان و تاثیر آن ها بر تدوین استراتژی زنجیره تامین سازمان های دانش بنیان در داخل کشور، وجود نداشته باشد. این مطالعه قصد دارد با بررسی ویژگی ها و توانمندی های سازمان های دانش بنیان و تاثیر آن بر تدوین استراتژی زنجیره تامین، به این مهم دست پیدا کند. در این مطالعه ابتدا با مرور مبانی نظری و با اتکا به رویکردهای منبع محور به بررسی ویژگی ها و شاخص‏های سازمان‏های دانش بنیان و نیز شاخص‏های استراتژی زنجیره تامین پرداخته شده است. در این راستا، پرسشنامه ای با توجه به مبانی نظری و نظر خبرگان مبنی بر 9 عامل (6 عامل مربوط به استراتژی زنجیره تامین و 3 عامل مربوط به سازمان‏های دانش بنیان که خود دارای 13 زیر عامل است) و 80 سوال (25 سوال استراتژی زنجیره تامین و 55 سوال سازمان دانش بنیان) و با استفاده از طیف لیکرت با دامنه 5 تایی طراحی شد. از 260 پرسشنامه توزیع شده در چهار شرکت دانش بنیان با زمینه فعالیت‏های تولید تجهیزات نظامی، لیزرهای صنعتی، نرم افزارهای هوشمند و تولید مواد پلیمری، 254 پرسشنامه جمع آوری شد. مدل پیشنهادی با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی بررسی و 8 عامل با عناوین تحقیق و توسعه، بازاریابی، تجاری سازی، مدیریت، فن آوری اطلاعات، نوآوری، مدیریت دانش، منابع دانش برای شاخص‏های سازمان دانش بنیان شناسایی شد که در نهایت با انجام تحلیل عاملی اکتشافی مرحله دوم عوامل نام برده در دو عامل به نام رقابت پذیری و دانش جای گرفتند. برای شاخص‏های استراتژی زنجیره تامین نیز 3 عامل با عناوین بازار- محصول، تحقیق و توسعه و برنامه ریزی، فن آوری اطلاعات شناسایی شد.


3. Knowledge-Based-Organizations (KBO)