درد یا درمان آسیب شناسی کاربرد نظریه های ادبی در تحقیقات

اقبال و توجه به نظریه های ادبی ای چون ساختارگرایی، هرمنوتیک مدرن، تبارشناسی و... امروزه چنان رایج است که تعداد بسیاری از مقاله ها و تحقیقات ادبی معاصر نام یکی از این نظریه ها را در عنوان خود دارند. آثار این پذیرش عمومی را حتی در مقاله ها و آثار استادان سنتی (و نه تنها محققان جوان) می توان مشاهده کرد. اگرچه چنین توجهی به این نظریه ها نمی تواند بی دلیل باشد، همیشه نیز چنین نبوده است که به کارگیری نظریه ها گره گشا باشد و بسیار پیش آمده است و می آید که آنچه باید درمان باشد، خود، درد می شود. چنین به نظر می رسد که علت اصلی توجه به این نظریه ها توانایی و ظرفیت آنها برای روشن ساختن زوایای پنهانی است که رویکرد سنتی، یعنی رویکرد بزرگانی چون مینوی، قزوینی، اقبال و...، ناتوان از نشان دادن آنهاست، اما علل گوناگونی باعث شده است که نه تنها کاربرد این نظریه ها سودی نداشته باشد، بلکه خود دردی باشد در کنار دیگر دردها. این علل عبارت اند از: الف. نداشتن شناخت دقیق و درست از نظریه ها؛ ب. بی توجهی به بستر تاریخی و فرهنگی که این نظریه ها در آن بالیده و شکل گرفته اند؛ پ. نادیده گرفتن واقعیت ها؛ ت. انتخاب نادرست نظریه ها (نظریه ها متنوع و بسیارند، و در نتیجه، نمی توان از یک نظریه برای هر موضوعی سود جست)؛ ث. ناتوانی در ترکیب نظریه ها.