مطالعه تحلیلی اعتبارسنجی فقهی معامله اعضای بدن انسان

امروزه در ازای آنچه عرفا خرید و فروش اعضای بدن انسان نامیده می شود، همچون کلیه یا قرنیه چشم، مبالغ هنگفتی رد و بدل می شود. حتی در برخی موارد، برای به دست آوردن آن رقابت وجود دارد. برخی فقها مخالف قابل خرید و فروش بودن اعضای بدن انسان هستند و برای اثبات آن به دلایلی استناد می کنند که حاکی از حرمت هر گونه معامله اعضای بدن در اسلام است. این مقاله، به روش اسنادی به دنبال پاسخ دادن به این سوال است که حکم معامله اعضای بدن انسان، چیست و آیا امکان پذیرش چنین معاملاتی در فقه اسلامی وجود دارد و در صورت پذیرش، چگونه می توان به چالش های ارایه شده پاسخ داد؟ هریک از موافقان و مخالفان معامله درباره اعضای بدن انسان، دلایلی دارند. برخی فقها برای اثبات عدم امکان انعقاد این معاملات، به آیاتی همچون آیه 110 سوره نساء و آیه 173 سوره بقره و برخی روایات از ایمه اطهار؟عهم؟ اشاره کرده و چالش هایی همچون عدم امکان انجام اسباب واجب این نوع معاملات از جمله پیوند عضو، آزار و اذیت رساندن، مثله کردن و نهایتا حرمت چنین معاملاتی را مطرح ساخته اند. موافقان نیز برای رد مدعای آنان به بیان دلایلی همچون فلسفه تجویز این عمل، ضرورت حفظ کرامت انسان و کمک به انسان نیازمند و برخی آیات و روایات اشاره کرده اند. این پژوهش در دو گفتار، ابتدا به بررسی معامله درباره اعضای بدن انسان، و پس از آن، به بیان احتجاجات موافقان و مخالفان در این باره پرداخته است.