بررسی مفهوم «دیگری» در منطقالطیر عطار
منطق الطیر عطار از منظومههای مهم عرفانی است که میتوان آن را بر اساس نظریه ی منطق مکالمهای باختین و تبیین مفهوم «دیگری» مورد بررسی قرار داد. عطار در پی تبیین جایگاه مرغان به عنوان «من» و سیمرغ یا همان ذات الهی به عنوان «دیگری» است. حرکت مرغان به سوی سیمرغ حرکتی برای شناخت ارزش وجودی خود است که با پشت سر گذاشتن مراحل سیر و سلوک، درکی درست از هویت و جایگاه خود پیدا میکنند. از دیدگاه عرفانی، جهان چیزی جز جلوهای از ذات الهی نیست و از این رو اعتقاد به مفهوم دوگانهی «من» و «دیگری» در اندیشهی عرفانی، امری باطل است. مطابق با این دیدگاه منی وجود ندارد و اگر آدمی چنین تصور نادرستی دارد، به سبب وابستگیها و تعلقات پیرامونی است و آنچه سیر و سلوک نامیده میشود، در حقیقت راهی است برای رساندن آدمی به شناخت تازهای از خود و فهم این موضوع که خودی وجود ندارد و هرچه هست، اوست. با توجه به چنین اندیشهای به هیچ روی گفتوگویی میان من و دیگری شکل نمی گیرد و اصولا دیدگاه عرفانی، دیدگاهی چندصدا به شمار نمیآید. آنچه در عرصهی عرفان وجود دارد و شخص عارف با سیر و سلوک خود در پی رسیدن به آن است، نفی من و متجلی ساختن خداوند است و این همان چیزی است که در عرفان توحید نامیده میشود.
تحلیل متن ، چندصدایی ، دیگری ، عطار ، منطق الطیر
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.