واکاوی و زیباشناسی تشبیهات سید یعقوب ماهیدشتی

خیال، که عنصر اصلی شعر محسوب می شود، پل ارتباطی بین احساس و اندیشه و بیان شاعر است که انتقال عاطفه از طریق آن صورت می گیرد و ملاک سنجش یک اثر ادبی می باشد. سیدیعقوب ماهیدشتی از شاعران کردی سرای کرمانشاهی است که دارای دیوانی کم حجم و آمیخته از گویش های مختلف کردی است. این شاعر توانمند در دیوان خود برای تبیین و انتقال معانی و مفاهیم موردنظر خویش از صور خیال بهره گرفته است. تشبیه یکی از برجسته ترین و در واقع مهم ترین ارکان علم بیان است که شاعران برای زیباسازی شعر خویش و نیز انتقال مفاهیم در قالب کلماتی دل انگیز از آن بهره برده اند. مقاله حاضر کوشیده است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی علاوه بر بررسی مبانی نظری تشبیه، با بیان نمونه هایی از تشبیهات استفاده شده در این دیوان و تبیین آنها از نظر شکل، کاربرد ادات و وجه شبه، توانایی این شاعر را در چگونگی انتقال مفاهیم و تبیین اغراض سخن و تاثیرگذاری کلام آن دو را برای خوانندگان روشن سازد. نتایج تحقیق نشان می دهد که شاعر از تشبیه حسی و مفصل بیشترین بهره برده و توجه چندانی به تشبیه محسوس به عقلی نداشته و نیز بیشتر برای تبیین عشق خویش به محبوب از عنصر تشبیه بهره برده است.