دانش یابی در پایگاه های داده ها

استفاده مؤثر از داده هایی که در سیستم های مختلف اطلاعاتی ذخیره شده اند، چالش عمده سازمانها، بخصوص سازمان های بهداشتی و درمانی می باشد. انبوه داده های موجود در سازمانها، زمانی ارزش سازمانی خواهند یافت که به دانشی تبدیل شوند که از نظر کنترل هزینه ها، افزایش سود و حفظ کیفیت در مراقبت از بیماران به این سازمانها کمک کنند.
مطالعه حاضر با هدف پاسخگویی به این سؤال انجام شد که برای استفاده مؤثر از داده های ذخیره شده در پایگاه های اطلاعاتی سازمان های بهداشتی و درمانی، چه اقداماتی در کشورهای پیشرفته انجام و از چه روش هایی استفاده شده است.
این پژوهش از طریق مرور منظم (سیستماتیک) مقالاتی که از سال 1990 به بعد در زمینه KDD (Knowledge Discovery in Databases) منتشر شده بودند، انجام شد. پس از مطالعه کتب و نشریات مرتبط با داده ها و بانکهای اطلاعاتی در کتابخانه های دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی و کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران، کتابخانه مرکزی دانشگاه امیرکبیر و کتابخانه دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه علم وصنعت، مقالات منتشرشده از طریق پایگاه های اطلاعاتی Science Direct، Pubmed، Proquest، Blackwell و پایگاه های سازمان های بین المللی فعال در زمینه دانش یابی و داده کاوی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند.
ضرورت استفاده مؤثر از انبوه داده ها موضوع رشته ای به نام KDD یا دانش یابی قرار گرفته و از سال 1989 به بعد فعالیتهای وسیعی در کشورهای پیشرفته در این زمینه آغاز شده و مراحل مشخصی برای دانش یابی تعیین شده است. آشکارسازی موارد تقلب، بازاریابی و حفظ مشتری کاربردهای این رشته در زمینه صنعت و کاربردهای مشابه اما با محوریت بیمار و بهبود کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی کاربردهای آن در صنعت بهداشت می باشد. با استفاده از قابلیتهای علوم مختلف روش هایی ابداع شده است که نرم افزارهای کنونی از طریق آنها و با بهره گرفتن از قدرت تفسیر انسانی، دانش نهفته در پایگاه هایی با انبوه داده ها را استخراج می نمایند. روش های کمی از قبیل روش های احتمالی و آماری، همچنین روش های طبقه بندی از قبیل طبقه بندی Bayesian، درخت تصمیم گیری و سایر روش ها شامل تحلیل روند و پراکنش، الگوریتم ژنریک، شبکه های عصبی و روش های ترکیبی که دو یا چند تکنیک را با هم مورد استفاده قرار می دهند در ابزارهای دانش یابی مورد استفاده قرار می گیرند.
سازمانها و بخصوص سازمان های بهداشتی و درمانی می توانند با استفاده از نرم افزارهایی که برمبنای یک روش یا ترکیبی از روش های KDD تهیه شده اند، دانش نهفته در پایگاه های داده ها را کشف نمایند و ضمن کاهش قابل توجه در هزینه ها از نتایج جالب آن برای تصمیم گیری در بهبود فعالیتهای خود استفاده نمایند.