تهیه نقشه پیش بینی خطرپذیری ایران در برابر بیماری آنفلوانزای پرندگان با استفاده از منطق فازی

بیماری آنفلوانزای پرندگان [Influenza Avian] یکی از بیماری های مهم تنفسی و واگیردار پرندگان است که دارای قدرت انتشار سریع است. در حال حاضر حدود 33 پاندمی از آنفلوانزای پرندگان از نوع فوق حاد H5 و H7 از دهه 1950 تا 2017 در جهان پدید آمده است. بزرگ ترین پاندمی نسبت به بقیه تا حال حاضر پاندمی H5N1 در 63 کشور و در حال حاضر H5N8 بوده است. همانند پاندمی H5N8 در سال 2016 در 1996 سویه فوق حاد در گواندونگ چین به معدوم شدن حدود 250 میلیون قطعه طیور یا پرنده وحشی در 63 کشور منجر شد. بیشتر کشورها در این شرایط، سیایت معدوم سازی را در صنعت طیور به کار می گیرند تا به ریشه کنی سویه های فوق حاد آنفلوانزا دست یابند. هرچند کشورهایی نیز از راهبرد برنامه واکسیناسیون برای کنترل بیماری استفاده می کنند. ویروس آنفلوانزای پرندگان و انتقال آن به انسان یکی از دغدغه های اصلی پژوهشگران در سال های اخیر بوده است. شناخت مناطقی از کشور که از شیوع ویروس آسیب پذیرترند به کنترل و پیشگیری از شیوع ویروس در مراحل مختلف کمک زیادی خواهد کرد. براساس مطالعات انجام گرفته عوامل موثر اصلی بر شیوع ویروس مذکور عبارت اند از نزدیکی به رودها، دریاچه ها، باتلاق ها، جمعیت، مراکز پرورش طیور، روستاها، بارندگی، دما و میزان باد شناسایی شدند. در نهایت به ترتیب استان های تهران، البرز، قم، اصفهان، قزوین، گلستان، گیلان بیشترین خطرپذیری را دارند. پژوهش حاضر از نوع تحلیلی در سال 1395 برای کل کشور ایران انجام گرفت.ابتدا عوامل موثر شناسایی و با نظر خبرگان وزن دهی شده و به چهار دسته تقسیم شدند؛ سپس داده ها با استفاده از منطق فازی تحلیل شدند؛ توابع عضویت فازی برای هر دسته تعریف شد؛ با تعریف 36 قانون مختلف تمامی حالت های موجود با روش ممدانی بررسی شد. هدف این پژوهش، شناسایی مناطق خطرپذیر ایران در برابر شیوع ویروس N5H8 با توجه به عوامل موثر، بود. نقشه پهنه بندی خطر به دست آمده با نمونه های گزارش شیوع ویروس آنفلوانزای پرندگان مطابقت مناسبی دارد.