بررسی جریان های تاثیرگذار در خلق نقوش گچ بری های شهر تاریخی سیمره

یکی از شهرهای مهم غرب ایران که گچ بری های منحصر به فردی از سده های آغازین اسلامی از آن به دست آمده، شهر تاریخی «سیمره» در استان ایلام است. در این شهر تعداد زیادی گچ بری با نقوش هندسی و گیاهی و یک پلاک گچی با نقش انسانی به دست آمده است. بنا بر نتایج کاوش های باستان شناسی، این گچ بری ها هم زمان با ساخت شهر در نیمه اول سده دوم هجری ایجاد شده اند. از جمله ویژگی های بارز این گچ بری ها بهره گیری از گره های هندسی و استفاده از نقوش هندسی و گیاهی در ترکیب با هم است. در این مقاله سعی بر آن است تا با بررسی انواع نقوش به کار رفته در این گچ بری ها، جریان های تاثیر گذار و منابع الهام هنرمندان سازنده آن ها شناسایی شود. رویکرد پژوهش، تاریخی-توصیفی است و داده ها به روش کتابخانه ای و مشاهده عینی جمع آوری شده اند. نتایج نشان می دهد نقش مایه های استفاده شده در این گچ بری ها علاوه بر این که وام دار هنر دوره ساسانی است، تاثیر آیین اسلام نیز در آن ها به روشنی دیده می شود. هنرمندان سازنده این گچ بری ها با الهام از هنر ساسانی و تاثیر پذیری از طبیعت منطقه، هنر ایران دوره ساسانی را در قالب اسلامی ریخته و شیوه ی جدیدی در تزیینات گچ-بری پایه ریزی کرده اند که در سده های بعدی دوره اسلامی در انواع هنرها به کار رفته اند.