بررسی خصوصیات کمی و کیفی بذر تعدادی از گونه های مرتعی در مراتع کلاردشت، استان مازندران، ایران

بذرها دارای سازگاری های متنوعی برای پراکندگی هستند. خصوصیات ظاهری بذرها نقش بسیار مهمی در نوع و میزان پراکنش بذرها دارد. هدف از این مطالعه بررسی برخی ویژگی های ظاهری بذر، دوام بذر در خاک و پراکنش آنها برای 29 گونه مرتعی در مراتع منطقه کلاردشت در استان مازندران بود. شکل بذر با اندازه گیری طول، عرض و ضخامت بذر با استفاده از کولیس دیجیتال با دقت 01/0 میلی متر تعیین شد. رنگ بذر و برخی ویژگی های سطوح خارجی بذرها زیر بینی کولر به دقت بررسی و با منابع معتبر تطبیق داده شد. درصد جوانه زنی بذرها به عنوان شاخص کیفی بذر در آزمایشگاه تعیین شد. اندازه گیری برخی ویژگی های بذرهای مورد مطالعه نشان داد که طول بذر بین 10/1 در Trifolium arvense تا 43/4 میلی متر در Calystegia sepum  متغیر است. حداقل و حداکثر عرض بذر بین 71/0 تا 97/6 میلی متر بود که به ترتیب برای Plantago major و Heracleum persicum مشاهده شد. در مورد ضخامت بذرهای مورد مطالعه، بیشترین با 27/3 میلی متر برای Calystegia sepium و کمترین آن با 38/0 میلی متر مربوط به Lactuca serriolaبود.شکل بذر در محدوده 015/0 تا 17/0 میلی متر متغیر بود. نتایج نشان داد که برای گیاهان مورد مطالعه، دوام بذر و درصد جوانه زنی با شکل و اندازه بذر همبستگی معنی داری ندارند. مکانیسم های پراکنش به وسیله حیوانات، فعالیت انسان و باد می توانند بیشترین تاثیر را در پراکنش بذرهای منطقه کلاردشت داشته باشند.