مقاله مروری: تحلیلی بر تلفات بذری در سامانه های فرآوری و تولید بذر گندم

یکی  از مراحل حایز  اهمیت  در چرخه تولید محصول استراتژیک گندم مرحله فرآوری یا به اصطلاح بوجاری بذرمیباشد. بررسیهای انجام شده نشان میدهد که همه ساله حدود 15درصد از بذر گندم تولید شده در مراحل برداشت، حمل و نقل و فرآوری  بذر  در  کارخانه ها  از  دست  میرود.  بیش  از  نیمی  از  این  ضایعات  در  کارخانه های  فرآوریبذر  گندماتفاق  میافتد  کهبخشی ازآن با رعایت نکات فنی قابل کنترلمیباشند. در این مقاله به تحلیل وضعیت مراحل فرآوری بذر گندم و نقاط بحرانی در کارخانه های فرآوری بذر گندم در سه استان تهران، البرز و قزوینپرداخته شده و با استفاده از نمودارعلت و معلول)ایشی کاوا(و  ماتریس  ارتباطات،عوامل  تاثیرگذاربر  بروز  تلفاتبذر  گندم  بررسی  شد.  نتایج  بهدست  آمده  نشان  داد  کهعلیرغم دستیابیبه خلوص فیزیکی بالای 98درصد و قوه نامه بیشتر از 88درصد در خروجی اصلی خط فرآوری بذر، بذور تلف شده در  ضایعات  مراحل  مختلف  فرایند  فرآوری  بسیار  قابلتوجه  بوده  و  در  هر  کارخانه  بهطور  متوسط  حدود  40تا  50درصد  از ضایعات  خط  تولید  حاوی  بذر  سالمبو  .دمقدار  بذر  تلف  شده  در  ضایعات  برخی  از  مراحل  فراوری  نظیر  جوگیری  و  جداسازی سنگ  ریزه  در  میز گراویتی  بسیار  بالا بوده  و  به بیش  از90درصد  هم  رسید. خوراکدهی  زیاد  به خط  فرآوری، عدم  رعایت تنظیمات و فقدان دانش کافیاپراتورهادر مورد بهکارگیری دستگاه هااز جمله عوامل اثر گذار در قرارگیریبذرهای سالم در ضایعات ماشین میباشد. علاوه بر آن برخی از ماشینهای مورد استفاده در خط فرآوری بذر گندم از سابقه بیش از 15تا 20سال برخوردار بوده و بهدلیل استهلاک و فرسودگیقابلیتاستفاده از ظرفیت اسمی و تنظیم مناسب را ندارند