بررسی نقش نمادها در تقویت و ماندگاری جریان اسلام گرا در ایران دوره پهلوی؛ تحلیل جامعه شناختی

جریان اسلام گرا ازجمله جریان های اجتماعی−سیاسی دوره پهلوی بود که به عنوان جریان اپوزسیون در برابرجریان سلطنت طلب مطرح شد. این جریان با بهره مندی از روشنفکران و رهبران نمادین منتسب به خود و با تکیه بر مفاهیم نمادین پرشمار مندرج در بافت فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه، نقش اساسی در فروپاشی حکومت پهلوی ایفاکرد. از منظر جامعه شناختی؛ در متن این جریان، نمادها مهم ترین ابزار ارتباطی، زبانی و کتابت به شمار می آید که نقش ویژه ای در هدایت و تحریک کنشگران بر ضد جریان سلطنت طلب داشته است. مفاهیم نمادین منتسب به این جریان نظیر؛ شهادت، غیبت، انتظار، محرم، عاشورا و... همانند پلی نمادین، ارتباط عقیدتی و معنوی بین اسلام گرایان را تسهیل می کرد و در خلال این فرایند، ضمن ایجاد انگیزش، همدلی و تحرک بین کنشگران این جریان؛ باعث تقویت، انسجام و ماندگاری جریان اسلام گرا می شد.