یکجانبه گرایی آمریکا و امنیت منطقه غرب آسیا

از یکجانبه‏ گرایی مفهوم خاصی در سیاست خارجی آمریکا برداشت می‏ شود که معنای آن لزوما هژمونی یا برتری ‏جویی نیست، بلکه منظور از یکجانبه ‏گرایی نوعی رهبری برای ایجاد نظم بین ‏المللی موردنظر این کشور در نظام بین ‏الملل است. براین اساس، آمریکا در شرایطی وارد مباحث ایجاد قواعد و نهادسازی بین ‏المللی می ‏شود که برای بازنمایی و بیان برتری و منافع آمریکا باشد، نه برای حفظ صلح و امنیت بین ‏المللی. یکجانبه ‏گرایی پس از روی کار آمدن دولت ترامپ و متعاقب آن، رفع بحران اقتصادی جهانی در سال 2008، رویکرد غالب در سیاست خارجی این کشور شد. این درحالی است که شرایط بین ‏المللی پس از جنگ سرد و افزایش ارتباطات اجتماعی، افزایش آگاهی ‏های جمعی و تبادلات اجتماعی زمینه افزایش چندجانبه ‏گرایی را افزایش می دهد. آنچه زمینه مداخله آمریکا در منطقه غرب آسیارا فراهم می ‏سازد تلاش برای ایجاد نظم و صلح مناسب منطقه‏ ای نیست، بلکه نوعی مداخله منفعت محور در منطقه است. این رفتار سیاست خارجی آمریکا در شرایط کنونی به ‏واسطه نبود قدرت همتراز همچنان به پیش می‎رود؛ اما ممکن است در چند زمینه و حوزه، مشکلاتی را برای سیاست خارجی این کشور ایجاد کند: نخست اینکه، این کشور در بسیاری از موضوعات فراملی نظیر: مبارزه با تروریسم، تکثیر تسلیحات کشتارجمعی و جرایم سازمان ‏یافته در عصر پس از جنگ سرد به چندجانبه‏گرایی نیاز دارد؛ دوم اینکه، بحث مدیریت، مباحث اقتصاد و مالیه جهانی موضوعاتی هستند که بدون روال چندجانبه‏گرایی امکان حل ندارند و تحریم‏های اقتصادی و تروریسم اقتصادی فقط زمینه ضد سیاست‏های لیبرالی موردنظر غرب را افزایش می‏دهند؛ سوم اینکه، کشورهای مخالف و ضعیف‎تر بالاخره در مقابل زیاده‏روی‏های آمریکا دست بسته عمل نمی‏کنند و یکجانبه‏گرایی به نوعی آنها را به سمت مقاومت سوق می‏دهد؛ چهارم اینکه، قدرت آمریکا نامحدود نیست و منطقه‏گرایی یکی از راهکارهای مهمی است که در کنار ایتلاف می‏تواند در گرایش این ابرقدرت سرمست در شرایط کنونی، نقش‏های حفاظتی و حمایت‏گرایانه برای کشورهای هر منطقه باشد.