ترجمه‏(نا)پذیری عناصر فرهنگی در متون دیداری‌شنیداری: مورد مطالعاتی زیرنویس‏های فرانسوی مجموعه تلویزیونی ایرانی در چشم باد

ترجمه تولیدات دیداری شنیداری به ویژه زیرنویس‏ها با چالش‏های بسیاری همراه است. این چالش‏ها در تماس با فرهنگ و عناصر فرهنگی بیشتر نمود داشته و مترجم را با پیچیدگی‏ها و دشواری‏های کاری بسیاری روبرو می‏سازد. هدف از این پژوهش کندو کاو در خصوص چگونگی ترجمه و انتقال عناصر فرهنگی در متون شنیداری‏ دیداری در قالب زیرنویس با توجه مقتضیات و محدودیت‏های فن‏ آورانه، زبان‏شناختی و زیباشناختی است. در این نوشتار، پس از ارایه تعریف و بازتاب چارچوب‏های نظری موجود پیرامون فرهنگ و عناصر فرهنگی آغاز کرده و با گذر از امکان‏پذیری یا امکان‏نا‏پذیری انتقال مولفه ‏های فرهنگی به مخاطبان غیربومی، به تحلیل پیکره مطالعاتی خود _مجموعه تلویزیونی ایرانی در چشم باد بر اساس ریخت‏ شناسی فرهنگی نظریه‏ پردازان لهستانی پرداخته و راهکارهای مترجم در انتقال مفاهیم فرهنگی را بررسی می‏نماییم. تحلیل‏های توصیفی و زبان‏شناختی که از چگونه ترجمه گزاره‏های شفاهی فرهنگی در این پیکره به دست آمده‏اند، حاکی از آن است که ترجمه «خرده عناصر فرهنگی» و اشارات فاضلانه موجود در یک متن هرگز به صورت سیستم بسته عمل نمی‏کنند، بلکه قادرند در ازای فروریزش بخشی از ارزش‏های معنایی، گفتمانی یا سبک ‏شناختی در زبان مبدا، پیام را پس از فهم، تعبیر و تعدیل در متن مقصد بازتولید کرده و پلی به سوی «مفاهمه بینافرهنگی» از تغییر ترجمه باز ایجاد کنند.