بررسی تطبیقی رفتار حرارتی پوسته خارجی مساجد سنتی و معاصر در شهر تبریز

پوشش یک بنا در مقام مرز بین داخل و خارج، در تقابل هم‏زمان با طبیعت و آسایش انسانی است. در این میان اقلیم شهر تبریز از بعد طبیعی و اقلیمی برخورد پرتنش‏ تری با جداره بنا دارد و نقش پوسته بنا را پررنگ ‏تر می ‏نماید. بنابراین مطالعه مرز تفکیکی طبیعت و انسان در این شهر، ضرورت این پژوهش را به اثبات می ‏رساند. از بنایی چون مسجد انتظار می‏ رود بتواند شرایط آسایش انسان را به نحو احسن تامین کند و خود در مقابل شرایط اقلیمی رفتاری خودکفا داشته باشد. در این راستا جداره بیرونی بنا، نقش بسزایی در حفظ شرایط ایجادشده در داخل و ممانعت از نفوذ شرایط اقلیمی بیرون به داخل دارد. مطالعات پژوهش حاضر بر این اصل استوار است که مساجد سنتی به دلیل ضخامت بدنه ‏ها رفتار مناسب‏ تری در قبال پارامترهای حرارتی از خود نشان می‏ دهد و به دنبال تعیین میزان و حد رفتار مذکور است. به همین منظور دو مسجد از دو گروه نمونه‏ های سنتی و معاصر انتخاب شده و مورد سنجش قرار گرفته است. روش تحقیق این پژوهش در بخش مطالعات میدانی، محاسبات دقیق است. پس از انجام سنجش میدانی و اندازه‏ گیری چند نقطه در جداره‏ های بیرونی مساجد، محاسبات مربوط به میزان اتلاف حرارت انجام شده و نتایج آنها به منظور دستیابی به عدد اختلاف حرارتی، با هم قیاس شده است. نتایج پژوهش نشان می‏ دهد میزان اتلاف حرارتی جداره‏ های پیرامونی مساجد نوساز، تا نزدیک دو برابر بیشتر از نمونه ‏های سنتی است و این امر عملکرد حرارتی مطلوب دیوارهای مساجد سنتی را از منظر عددی و کمی نیز ثابت می ‏کند.