مطالعه جامعه شناختی تحول شیوه های مجازات اعدام در ایران و امریکا

تاریخ تحولات کیفری حاکی از فراز و نشیب های گسترده در اجرای مجازات اعدام است. اگرچه امروزه بسیاری از کشورها این مجازات شدید را از سیاهه قوانین کیفری کنار گذاشته اند، اما برخی دیگر، ازجمله ایران و امریکا، با تحول در شیوه اجرای این مجازات همچنان از آن استفاده می کنند. تحولاتی همچون پنهان شدن و انتقال اعدام از منظر عموم به پشت دیوارهای زندان، تلاش برای تحمیل آن با کمترین رنج جسمانی و دخالت پزشکان در فرایند اجرا از مهم ترین تغییرات در شیوه اجرای این مجازات در ایران و امریکا بوده است. تغییر و تحولات یادشده را می توان از زوایای گوناگونی تحلیل کرد. در نوشتار حاضر سعی کرده ایم تحولات اخیر را از منظر نظریه های جامعه شناسی کیفر بررسی کنیم. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که از یک سو می توان چنین تغییراتی را به تحولات فرهنگی نسبت داد و آن را یک فرایند طبیعی در راستای هماهنگ شدن اجرای مجازات با احساسات و ذهنیت های جامعه دانست. از سوی دیگر می توان گفت که تحول در شکل اجرای مجازات ها، ازجمله اعدام، نمادی از تغییر در سازوکارهای کنترلی نهاد قدرت به واسطه پیشرفت تکنولوژی در دنیای مدرن است.