تاثیر غلظت های مختلف کاربرد برگی هیومیک اسید در مراحل نموی بر ویژگی های ریخت شناسی و عملکرد تریتیکاله

امروزه تریتیکاله به عنوان یک غله تجاری با پتانسیل بالا برای تغذیه انسان و دام مطرح است. با توجه به این که تریتیکاله تحمل خوبی نسبت به وضعیت نامناسب محیطی نشان میدهد، جایگزین خوبی برای گندم نان در وضعیت محیطی نامناسب و کمبازده است.کاربرد کودهای شیمیایی در کشت وکار غلات باعث تخریب بوم سامانه های زراعی و ایجادآلودگی های زیست محیطی می شود. یکی از رویکرد های رفع این مشکل استفاده از اصول کشاورزی پایدار در این بوم نظام ها است. از جمله این راهکارها می توان به استفاده از کودهای آلی نظیر اسید هیومیک اشاره کرد. یکی از عوامل مهم در اثربخشی بیشتر کود، کاربرد غلظت و زمان مناسب مصرف آن است. از اینرو تعیین مناسب ترین غلظت و زمان کاربرد برگی اسید هیومیک در کشت و کار تریتیکاله دارای اهمیت می باشد. این آزمایش با هدف تعیین بهترین غلظت و زمان محلول پاشی اسید هیومیک برای افزایش عملکرد کمی و کیفی تریتیکاله در شرایط آب و هوایی خوزستان انجام شد.

آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل زمان محلول پاشی در چهار سطح به عنوان عامل اصلی (پنجهزنی، ساقه رفتن، ظهور برگ پرچم، گرده افشانی) و غلظت در چهارسطح به عنوان عامل فرعی (صفر، 200، 400 و 600 میلی گرم در لیتر) بود.صفات مورد ارزیابی در این آزمایش شامل خصوصیات ظاهری، عملکرد، اجزاء عملکرد، درصد پروتئین دانه و عملکرد پروتئین بود.

اثر زمان محلول پاشی بر ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله و عملکرد زیستتوده معنی دار شد و بیشترین ارتفاع بوته بامیانگین 3/124 سانتی متراز کاربرد اسید هیومیک درمرحله ساقه رفتن و بیشترین عملکرد زیستی) 3/17438 کیلوگرم در هکتار) در مرحله برگ پرچم با تفاوت معنی دار با شاهد به دست آمد. اثر غلظت بر تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزار دانه و عملکرد زیستی معنی دار بود. همچنین اثر متقابل زمان و غلظت محلول پاشی بر طول پدانکل، طول سنبله، عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی دار گردید. بیشترین عملکرد دانه (6796کیلوگرم در هکتار) از محلول پاشی 200 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک در مرحله ظهور برگ پرچم به دست آمد.

با توجه به نقش مثبت اسید هیومیک در بهبود رشد و عملکرد این گیاه در پژوهش حاضر و نیز هزینه کم کاربرد آن در سطح وسیع، محلول پاشی آن در زراعت تریتیکاله توصیه می شود. بر اساس نتایج این آزمایش، برای بدست آوردن بیشترین عملکرد دانه در زراعت تریتیکاله کاربرد برگی 200 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک در مرحله برگ پرچم پیشنهاد می گردد.