بررسی افزایش پایداری تصفیه خانه های فاضلاب شهری با شاخص اکو-بهره وری: مثال موردی شهر مشهد

تصفیه خانه های فاضلاب به منظور انجام عملیات تصفیه و دفع آلودگی ها در کنار سرمایه گذاری اولیه، نیازمند مصرف مواد و انرژی و نیروی انسانی هستند. در پژوهش حاضر با استفاده از شاخص اکو-بهره وری به ارزیابی جنبه های اقتصادی و محیط زیستی تصفیه خانه های فاضلاب التیمور و خین عرب پرداخته شد. نتایج نشان داد که مقدار شاخص اکو-بهره وری تصفیه خانه خین عرب برپایه مقدار بار آلی و مواد مغذی حذف شده و همچنین اثرات محیط زیستی چرخه عمر بزرگ تر از تصفیه خانه التیمور است. به منظور بهبود پایداری، سه سناریوی احداث واحد تولید کمپوست کشاورزی، کاهش مصرف انرژی و کاهش کلرزنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که اگر بار آلی و یا مواد مغذی حذف شده به عنوان شاخص محیط زیستی انتخاب شود، سناریوی اول با شاخص اکو-بهره وری 09/0 و 14/0 میلیون ریال بر بار آلی حذف شده و یا 22/1 و 48/1 میلیون ریال بر مواد مغذی حذف شده، به ترتیب برای تصفیه خانه های التیمور و خین عرب، مناسب ترین گزینه است. همچنین اگر شاخص اکو-بهره وری با اثرات محیط زیستی چرخه عمر مورد توجه قرار گیرد، سناریوی دوم با شاخص اکو-بهره وری 103×44/2 و 103×90/2 میلیون ریال بر شاخص اثرات محیط زیستی چرخه عمر به ترتیب برای تصفیه خانه های التیمور و خین عرب بهترین گزینه است. این مطالعه نشان می دهد که تصفیه خانه های فاضلاب، نه تنها از منظر محیط زیستی، بلکه باید از دیدگاه اقتصادی نیز مورد توجه قرار بگیرند؛ در نتیجه، به منظور ارایه یک تحلیل و تجزیه جامع از تصفیه خانه های فاضلاب، این دو جنبه باید با یکدیگر در نظر گرفته شوند.