مقایسه نمرات آزمون غربالگری عملکرد حرکتی بین دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار دختر

مشارکت در فعالیت های ورزشی به طور فزاینده ای در حال توسعه است، شرکت در ورزش مزایای بالقوه ای برای همه افراد دارد؛ از قبیل مبارزه با چاقی، افزایش استقامت عضلانی، قدرت عضلانی، آمادگی قلبی عروقی و دیگر فاکتورهای آمادگی جسمانی (1). از سوی دیگر شرکت در فعالیت های ورزشی امکان آسیب دیدگی را برای هر فرد می تواند به همراه داشته باشد، به طور مثال شرکت در فعالیت های ورزشی می تواند منجر به آسیب های عضلانی- اسکلتی شود (2). به همین خاطر برای کاهش تعداد آسیب ها و فراهم آوردن محیطی سالم و ایمن برای ورزشکاران، غربالگری پیش فصل و قبل تمرینات و مسابقات انجام می دهند تا بازیکنان در معرض خطر آسیب را شناسایی و متعاقب آن طراحی و اجرای برنامه های پیشگیری از آسیب را برای آن ها در نظر می گیرند تا میزان آسیب ورزشی ناشی از مشارکت های ورزشی به حداقل برسد. آزمون غربالگری عملکرد حرکتی (Functional Movement Screen: FMS) در جهت تشخیص آسیب های عضلانی- اسکلتی در آینده طراحی شده است که اهدافی مانند ارزیابی های داینامیک و پویا در زنجیره کینماتیک، تشخیص تقارن در بدن و تشخیص الگوهای حرکتی ضعیف را در برگرفته است (6). در مورد اینکه آیا  آزمون غربالگری عملکرد حرکتی می تواند به عنوان پیش بینی کننده آسیب باشد یا خیر، هنوز نتیجه گیری قطعی وجود ندارد؛ اما همچنین متخصصان طراحی این آزمون غربالگری عملکرد حرکتی عنوان کرده اند که نمرات آزمون غربالگری عملکرد حرکتی محدودیت ها، عدم تقارن و تغییرات الگوهای حرکتی نرمال را شناسایی می کنند (12).  در این تحقیق بررسی می شود که آیا نمرات آزمون غربالگری افراد فعال و غیر فعال ورزشی باهم متفاوت هست یا خیر؟

مطالعه حاضر یک مطالعه علی- مقایسه ای می باشد. جامعه آماری این مطالعه را دانشجویان دانشگاهی در رده سنی 18 تا 30 سال تشکیل دادند و30 دانشجوی رشته تربیت بدنی و 30 دانشجوی غیر تربیت بدنی که سابقه هیچ گونه شرکت در فعالیت های ورزشی و تمرینات ورزشی را نداشتند، شرکت کردند. در این تحقیق برای غربالگری عملکردی از آزمون غربالگری عملکرد حرکتی استفاده شد  (5). این آزمون از هفت آزمون تشکیل شده است که شامل آزمون های اسکات کامل ،گام برداشتن از روی مانع، لانج روی خط، تحریک پذیری شانه، بالا آوردن فعال پا، شنای پایداری تنه و پایداری چرخشی می باشد. توضیحات لازم و دستورالعمل های مربوط به اجرای هر الگوی حرکتی، قبل از اجرای آزمون به هر آزمودنی گفته شد و آزمون را یک بار به صورت آزمایشی انجام دادند. به منظور ارزیابی الگوهای حرکتی آزمونگرها با فاصله یکسانی از آزمودنی در هر 3 جهت قدامی، خلفی و جانبی قرار می گرفتند. آزمودنی ها هر الگوی حرکتی را 3 بار انجام دادند که برای الگوهای یک طرفه بهترین نمره در 3 تکرار و برای الگوهای دوطرفه، بهترین نمره برای هر طرف ثبت می شد و از بین بهترین نمره های هر طرف، کمترین نمره برای نمره کلی در نظر گرفته شد.برای بررسی طبیعی بودن داده ها از  آزمون شایپروویلک استفاده شد و با توجه به این که داده ها غیر نرمال بودند؛ برای بررسی تفاوت میانگین نمرات کل و نمرات هر یک از آزمون های غربالگری حرکتی از آزمون یومن ویتنی استفاده شد. همه داده ها در SPSS نسخه 22 جمع آوری شد و سطح معناداری در این تحقیق 05/0≥P در نظر گرفته شد.

هدف اصلی این مطالعه بر روی این فرضیه بود که آیا نمرات FMS در افراد ورزشکار با افراد غیر ورزشکارمتفاوت هست یا خیر؛ که نتایج مطالعه نشان داد نمرات FMS دانشجویان ورزشکار بهتر از دانشجویان غیر ورزشکار است. نتیجه گیری این مطالعه را می توان با دو تفسیر بیان کرد یکی اینکه آزمون غربالگری FMS، می تواند الگوهای حرکتی متفاوت بین دو گروه ورزشکار و غیر ورزشکار را تشخیص دهد؛ و تفسیر دیگر اینکه، آزمون غربالگری FMS دانشجویان ورزشکار بهتر از دانشجویان غیر ورزشکار نشان داده شد که نشان دهنده این می تواند باشد که دانشجویان غیر ورزشکار الگوهای حرکتی ضعیفی از خود نشان می دهند که در صورت شرکت در فعالیت های ورزشی با فرض پیش بینی آزمون FMS در آسیب های ورزشی، احتمال اینکه دانشجویان غیر ورزشکار، آسیب ببینند، بیشتر است.  . عدم فعالیت بدنی به ضعف عضلانی و کاهش قدرت عضلانی و همچنین کاهش هماهنگی های عصبی عضلانی و در نتیجه محدودیت ثبات و کنترل حرکتی و تعادل ناکافی را به دنبال دارند. عدم اندازه گیری فاکتورهای آمادگی جسمانی به منظور تعیین ارتباط دقیق بین اینکه آیا ارتباطی بین فاکتورهای آمادگی جسمانی با نمره آزمون FMS وجود دارد یا خیر که در این صورت بهتر می شد به نتیجه گیری دقیق رسید؛ بنابراین پیشنهاد می شود که در مطالعات آینده با هدف اندازه گیری آزمون FMS بین دو گروه ورزشکار و غیر ورزشکار برای روشن شدن این مسئله که آیا علت تفاوت در آزمون FMS بین دو گروه ورزشکار و غیر ورزشکار، فاکتورهای آمادگی جسمانی هست یا علت های دیگر؛ فاکتورهای آمادگی جسمانی بین دو گروه نیز اندازه گیری و مورد بررسی قرار گیرد.